W razie usterki i niedziałania systemu obowiązkowego e-fakturowania całe zamieszanie, koszty i problemy podatkowe spadną na firmy — uważają eksperci.
Ministerstwo Finansów (MF) przygotowuje największą reformę w zakresie podatku VAT, czyli nałożenie na wszystkie firmy obowiązku wystawiania faktur elektronicznych. Okazuje się jednak, że projekt ustawy o Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) nie przewiduje chroniących firmy klarownych procedur na wypadek awarii systemu. Resort obiecał wprowadzenie mechanizmów awaryjnych, lecz w projekcie ustawy o KSeF ciągle ich nie ma.
Luki w zabezpieczeniu systemu
W 2022 r. rząd wprowadził dobrowolne e-fakturowanie. Pozytywne wyniki pilotażu spowodowały, że zdecydował o nałożeniu na wszystkie firmy obowiązku wystawiania e-faktur (tzw. ustrukturyzowanych) od 1 stycznia 2024 r. (termin został odłożony do 1 lipca 2024 r.). MF szacuje, że rocznie do systemu KSeF będzie wpływać aż 2,5 mld e-faktur.
Od grudnia 2022 r. MF prowadzi uzgodnienia międzyresortowe oraz szerokie konsultacje publiczne projektu ustawy. W ich trakcie ujawniły się istotne luki. Przede wszystkim brakuje jasnych zasad postępowania w razie awarii systemu, jego zawieszenia, przeciążenia czy przerw w funkcjonowaniu.
Andrzej Bittel, wiceminister infrastruktury, w trakcie uzgodnień projektu podkreślił, że faktura ustrukturyzowana ma być uznana za wystawioną w dniu przesłania jej do KSeF. Oznacza to, że dopiero wówczas można umieścić ją w rejestrze sprzedaży i odprowadzić od niej podatek VAT. Zadał resortowi finansów pytanie: „a co w przypadku gdy system w danym dniu będzie przeciążony i nie będzie prawidłowo działał, nie będzie jeszcze komunikatu o niedostępności lub awarii systemu, a podatnik będzie musiał wystawić fakturę?”. Opisał też możliwe turbulencje, jakie mogą dotknąć jego resort w razie awarii KSeF. „Skoro fakturę ustrukturyzowaną będzie można uznać za wystawioną dopiero z chwilą przesłania jej do KSeF, system powinien działać niezawodnie. Ustawodawca powinien przewidzieć wszelkie trudności, jakie mogą wystąpić podczas użytkowania KSeF, i zapewnić rozwiązania w tym zakresie, aby nie narażać podatnika na ponoszenie dodatkowych obciążeń w związku z wadliwym działaniem systemu” — stwierdził Andrzej Bittel.
Fiskus deklaruje naprawę
Na problemy w przypadku awarii wskazuje też Konfederacja Lewiatan.
— Gdy projekt został przedstawiony w grudniu 2022 r., przedstawiciele resortu finansów zapewniali, że nie ma dużego ryzyka awarii. Okazuje się jednak, że w projekcie nie uwzględniono wszystkich sytuacji, jakie mogą dotyczyć fakturowania w przypadku, gdyby ona jednak nastąpiła. W takiej sytuacji przedsiębiorcy byliby narażeni na poważny chaos, zamieszanie, niemożność dokonania transakcji i brak możliwości prawidłowego wystawienia faktury. Jest więc duże ryzyko, że koszty ewentualnej awarii spadłyby na przedsiębiorców — mówi Przemysław Pruszyński, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan.
MF wysyła sygnały, że dostrzega problem i zamierza wpisać do projektu procedurę awaryjną. W dokumencie „Zestawienie uwag z uzgodnień” poinformowało, że w razie awarii systemu KseF podatnicy będą mogli wystawiać faktury w trybie offline (poza KSeF) według wzoru faktury ustrukturyzowanej. Offlinowe faktury będą musieli przesyłać do systemu KseF w terminie jednego dnia roboczego od dnia ich wystawienia.
Konfederacja Lewiatan apeluje o przedłużenie tego terminu do 30 dni po przywróceniu działania systemu.
Nie wiadomo, jakie rozwiązania znajdą się w nowej wersji projektu — prace w MF ciągle trwają.
- usługa przechowywania oraz archiwizacji faktur zapewniona przez administrację
- brak konieczności drukowania faktur oraz ich ręcznego wprowadzania do systemów księgowych
- brak możliwości zgubienia faktury
- zwiększenie szybkości wymiany danych w kontaktach między kontrahentami — wystawiona faktura będzie udostępniona odbiorcy przez administrację praktycznie w czasie rzeczywistym
- ustrukturyzowany jednolity wzór faktury pozwoli na automatyzację procesów księgowych, co w konsekwencji przełoży na oszczędność czasu pracowników, który można wykorzystać w innych obszarach działalności
- wprowadzenie automatyzacji w procesie księgowania zredukuje liczbę pomyłek przy ręcznym wprowadzaniu danych
- obowiązki podatkowe oraz sprawozdawcze zostaną uproszczone (chodzi np. o rezygnację z wystawiania duplikatów faktur czy posiadania dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie warunków korekty podstawy opodatkowania)
- zmniejszenie liczby czynności sprawdzających oraz kontroli prowadzonych przez administrację skarbową
- szybszy zwrot podatku VAT (40 dni) wpłynie korzystnie na płynność finansową
- wzrost pewności nabywcy, że faktura została wystawiona przez podmiot uprawniony
Źródło: MF
