Kobiety coraz częściej podejmują ryzyko i wykazują się odwagą w biznesie. Nie boją się odpowiedzialności i to jest doceniane również w tzw. męskich branżach – mówi Katarzyna Mazurek, prezes spółki Slovnaft Polska.
Kiedy powiem: odwaga w biznesie, o czym pani pomyśli?
O zdolności do podejmowania decyzji w warunkach dużego ryzyka i strachu.
Czy pani jest odważna?
Myślę, że tak. Zawsze dokładnie analizuję dane, estymacje, działalność konkurencji. Biorę pod uwagę wszystkie za i przeciw. Dzięki wieloletnim doświadczeniom zdobytym w logistyce, dziedzinie wymagającej bardzo dużej elastyczności, wypracowałam sobie zdolność szybkiego podejmowania decyzji: tu i teraz. Z czasem zaakceptowałam też stres towarzyszący podejmowaniu decyzji i dziś traktuję go jako część moich obowiązków zawodowych.
Jakie decyzje są dla pani najbardziej stresujące?
Najbardziej przeżywam te kadrowe. Jestem bardzo empatyczna, więc każdą zmianę analizuję i przygotowuję bardzo dokładnie. Tam gdzie po drugiej stronie stoi człowiek, nie może być pośpiechu. Dodatkowo pojawia się też presja zespołu – podjętą decyzję należy uzasadnić nie tylko osobie, której bezpośrednio dotyczy, ale również pozostałym, aby nie było w tym zakresie nieporozumień.
Jako bardzo stresujący czas wspominam też pandemię, szczególnie decyzje, które trzeba było podejmować w pierwszych jej miesiącach. Na głowy osób zarządzających – poza dbaniem o rozwój i utrzymanie spółek w warunkach ogromnej niepewności – spadła też konieczność zapewnienia ludziom maksymalnego bezpieczeństwa. Na domiar złego wszyscy działaliśmy nieco po omacku. Brakowało nam danych i fachowej wiedzy o wirusie. Szybko zawiązaliśmy zespół zarządzania kryzysowego, aby analizować ryzyka, potrzeby i możliwości. Mam świetnych menedżerów, którzy z ogromnym zaangażowaniem pracowali nad rozwiązaniami, jednak ostateczna decyzja co do wyboru sposobu pracy, wprowadzanych obostrzeń czy ich łagodzenia spoczywała na moich barkach. Chodziło o zdrowie, życie moich koleżanek, kolegów i ich rodzin. To był niezwykle trudny czas, każdą decyzję przeżywałam bardzo osobiście. Dziś myślę, że wraz z moim zespołem odnieśliśmy duży sukces. I chociaż nie chciałabym wracać już do tych sytuacji, uważam, że to było cenne doświadczenie.
Skoro mowa o sukcesie, muszę zapytać o porażkę. Jakie wydarzenie było największą pani w karierze?
Największą porażką jest dla mnie chwila, gdy rozwijane przez naszą firmę talenty decydują się opuścić zespół. Takie sytuacje zawsze odbieram bardzo osobiście.
Branża paliwowa to w gruncie rzeczy męski świat. Pojęcie szklany sufit z pewnością jest pani doskonale znane. Jak się pani czuje w tym świecie?
Zaproponowano mi objęcie stanowiska prezesa firmy Slovnaft Polska w 2020 r. Wtedy dowiedziałam się od jednego z redaktorów, że prawdopodobnie jestem pierwszą panią prezes w naszej branży. Byłam też pierwszą kobietą, która dołączyła do rady dyrektorów Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego. To naprawdę miłe, że moje wysiłki zostały docenione. Cieszę się, że jeśli chodzi o doświadczenie i wiedzę ekspercką, płeć zdaje się nie mieć znaczenia. Nie przypominam też sobie złego traktowania ze względu na płeć. Zawsze jednak bardzo się starałam rozszerzać wiedzę, być dobrze przygotowaną do spotkań, czytać, zbierać informacje. Obserwując kolegów, myślę, że poświęcałam na to znacznie więcej czasu niż oni i to zawsze procentowało. Obecnie jest wiele świetnych profesjonalistek na stanowiskach menedżerskich w branży paliwowej w Polsce. Stanowią bardzo wartościową część tego twardego biznesu, są doskonale zorganizowane, z natury dysponują silnie rozwiniętymi umiejętnościami miękkimi, które mogą wykorzystać we współpracy i do prowadzenia zespołu. Zawsze podkreślam, że angażujemy się w tworzenie takiego środowiska i społeczności, w której liczą się przede wszystkim talent, współpraca i efektywność, a nie płeć. Przygotowując się do tej rozmowy, zastanawiałam się również nad podejściem kobiet i mężczyzn do rozwoju. Z moich obserwacji wynika, że mając podobne wykształcenie i doświadczenia, mężczyźni częściej i szybciej oczekują awansu, wydaje się im, że jest im niejako pisany. Kobiety mają inne podejście. Nieustająco dbają o swój rozwój, uczestniczą w szkoleniach i wynikami starają się udowodnić swoją wartość w firmie. Niestety, często stoją w cieniu. I tu istotną rolę odgrywa lider lub liderka zespołu. To na jego lub jej barkach spoczywa dostrzeżenie takiej kobiety.
Jakie cechy powinien mieć dobry lider?
Przede wszystkim powinien widzieć nie pracowników, lecz ludzi. Być empatyczny, doceniać nie tylko pozytywne wyniki pracy i realizację wyznaczonych celów, lecz także wysiłki. Dobry lider powinien być autentyczny, spójny, swoimi czynami potwierdzać to, co mówi. Myślę, że w obecnych trudnych czasach takie podejście może dać zespołowi poczucie przewidywalności. Ważne, by zadawać pytania, szukać informacji zwrotnej, wsłuchiwać się w potrzeby pracowników, sprawdzać, czy przekazana informacja została zrozumiana zgodnie z intencją lidera. I to, co najtrudniejsze: znając dobrze wartość członków zespołu, dobry lider potrafi im zaufać, nie boi się podzielić z nimi przywództwem. Niezwykle istotne, by w tym wszystkim nie zapominać o sobie, dbać o swój rozwój, ale też zdrowie i samopoczucie.
Uważa się pani za dobrego szefa?
Staram się. Zarządzam zespołem 44 osób, z których 10 raportuje bezpośrednio do mnie. Staram się jednak mieć regularny kontakt ze wszystkimi. Zespół jest dla mnie niezwykle ważny, bo przecież żaden, nawet najlepszy lider nie będzie w stanie sam wykonać wszystkich czynności związanych z działalnością firmy. To ludzie tworzą organizację. Cieszę się, gdy widzę ich zaangażowanie, cieszę się z ich sukcesów. Staram się być z nimi w trudnych chwilach. W czasach nieustających zmian, które wymagają od nas, liderów, nieustającej czujności i konieczności elastycznego odpowiadania na wyzwania, wielu wyjazdów służbowych, niestety zaczyna mi brakować czasu na wspólną kawę i rozmowy z koleżankami i kolegami. Wtedy naprawdę źle się z tym czuję. Podsumowując, chyba określiłabym się po prostu jako szef – człowiek.
Często słyszę od przełożonych, że jestem niecierpliwa, nieraz czuję, że chyba jestem niewygodna dla pewnych osób, a ja zwyczajnie chcę tylko wykorzystać pojawiające się okazje do rozwoju mojej organizacji. Oczywiście zawsze pomaga uśmiech i dostrzeżenie człowieka po drugiej stronie. Przydaje się też odrobina szczęścia, które – odpukać – wciąż mi towarzyszy.
Jakie cechy ceni pani u współpracowników?
Ważne jest dla mnie zaangażowanie ludzi w to, co robią, gdy starają się zrozumieć cel swojej pracy i chcą się rozwijać. Cenię różnorodność pracowników. Nasz zespół jest zróżnicowany pod względem płci, wieku, zainteresowań, wykształcenia, kompetencji zawodowych. Taka różnorodność powoduje, że nasza codzienna zawodowa rzeczywistość staje się ciekawsza i przyjemniejsza. Ważne jest też, by pracownicy identyfikowali się z firmą. Chciałabym, żeby negocjując ceny sprzedaży czy dokonując zakupów, traktowali firmę nie jako zewnętrzny podmiot, lecz jako organizację, której są istotną częścią. To jedna z naszych fundamentalnych wartości. Lubię odważnych ludzi, którzy nie boją się wyrażania swojej opinii i zadawania pytań. Niezwykle ważne są dla mnie szacunek i etyka. Myślę, że kluczowe jest, by mieć ambicje, aspiracje i plany. Zarówno w krótszej perspektywie, takiej na jutro, na przyszły tydzień, ale i dłuższej. Dobrze, gdy pracownicy cenią sobie też zachowanie równowagi między pracą i życiem prywatnym – odpoczywają, rozwijają zainteresowania.
Jak pani dba o tę równowagę?
Moją wieloletnią i prawdziwą pasją jest joga. Praktykuję ją od ponad 20 lat i nieustannie widzę coraz większy jej wpływ na moje ciało, umysł i duchowość. Zdecydowanie pomaga mi znaleźć równowagę w życiu. Wolny czas spędzam też w przydomowym ogrodzie. Czytam, poszukuję informacji na temat roślin, dopasowuję miejsca, w jakich będą się pięknie rozwijać. To niezwykła przyjemność wypoczywać wśród zieleni. Bardzo mnie odpręża i pomaga gromadzić energię na cały tydzień.
Wróćmy do biznesu. Czy w pani ocenie jesteśmy na początku kryzysu czy może już z niego wychodzimy?
Rok 2020, który przyniósł nam pandemię, stał się ogromnym przełomem w historii nie tylko Polski, ale i całego świata. Lockdown, ograniczenia w przemieszczaniu, zamknięcie wielu obszarów gospodarki, duża niepewność, zagrożenie bezpieczeństwa ludności wydawały się największym globalnym kataklizmem po II wojnie światowej. Ta zmiana wymagała od nas przystosowania, zwiększenia elastyczności zarządzania, podejmowania nadzwyczaj trudnych decyzji na poziomie rządów, przedsiębiorstw i innych instytucji. Wydawało się nam, że trudniej już nie będzie. Wdrożenie powszechnych szczepień i rozluźnień w funkcjonowaniu gospodarki dało nam wszystkim wiatr w żagle. Branża paliwowa po przestoju związanym z ograniczoną mobilnością społeczeństwa zaczęła się powoli rozwijać, potem stabilizować. Niestety, początek 2022 r. pokazał, że pandemia była tylko wstępem. Następstwem wybuchu wojny w Ukrainie jest kryzys uchodźczy, a w dalszej kolejności również energetyczny. Chęć uniezależnienia się Europy od ropy, gazu i produktów paliwowych z Rosji spowodowała wzrost cen paliw i energii elektrycznej, a z czasem inflacji. Moim zdaniem jesteśmy na początku dużego kryzysu, z którym będziemy się mierzyć przez następne lata. Jego długość będzie zależała oczywiście od rozwoju sytuacji wojennej w Ukrainie. Europa uniezależni się od paliw kopalnych z Rosji, tylko potrzebuje na to czasu. Ważne jednak będzie równoczesne przyspieszenie transformacji energetycznej i otwarcie na odnawialne źródła energii. Choć wykorzystanie energii słonecznej, wiatru czy wody początkowo będzie wymagało sporych inwestycji, pozwoli nam czuć się niezależnymi.
Jakie plany ma Slovnaft na najbliższe miesiące?
Grupa MOL, w skład której wchodzi zarządzana przeze mnie spółka Slovnaft Polska, właśnie osiągnęła niezwykle ważny kamień milowy w swojej historii. Rok temu podpisała z PKN Orlen i Grupą Lotos umowę kupna wybranych aktywów Lotosu. W rezultacie 1 grudnia 2022 r. Grupa MOL nabyła 417 stacji paliw w całej Polsce. Oznacza to, że Lotos Paliwa stał się integralną częścią Grupy MOL. Slovnaft Polska działa na polskim rynku od 1997 r. jako hurtowy sprzedawca paliw, produktów smarnych, olejów silnikowych, petrochemikaliów oraz kart flotowych MGC. Nowa spółka Grupy MOL będzie się zajmowała działalnością detaliczną. Zatem rok 2023 rozpoczniemy, prowadząc równolegle obie działalności i organizacje: MOL Polska w Gdańsku i Slovnaft Polska w Krakowie. Konkurencja na rynku paliwowym, w szczególności w handlu detalicznym, jest bardzo mocna. Biorąc pod uwagę możliwe synergie między naszymi spółkami, naturalne jest dla mnie, że zaczniemy szukać wspólnych obszarów i przygotowywać się do ich wykorzystania, co pomoże nam w utrzymaniu, a nawet wzmocnieniu pozycji Grupy MOL w regionie. Chętnie wezmę udział w tym nowym rozdziale pisanym przez Grupę w naszym kraju.
Jest jednak jeszcze jeden obszar rozwijany przez Grupę MOL na ogromną skalę, który w ostatnim czasie bardzo mnie interesuje. Chodzi o gospodarkę obiegu zamkniętego, zagospodarowywanie i przetwarzanie odpadów, ponowne wykorzystanie surowców, paliwa alternatywne, ograniczanie emisji dwutlenku węgla. Liczę na rozwój i dużą aktywność Grupy w tych dziedzinach również na rynku polskim i tu także widziałabym swoją rolę w najbliższych latach.
Poznaj program konferencji “Akademia Kobiet Menedżerek Przyszłości”, 24 stycznia 2023, online >>
Przed naszą branżą kolejne wielkie wyzwanie: 5 grudnia 2022 r. weszło w życie embargo na ropę z Rosji, a na początku roku wchodzą kolejne sankcje. Branża energetyczna w całej Europie przygotowuje się do tej zmiany. Jesteśmy w trakcie opracowywania nowych procesów, organizacji logistyki dostaw ropy z nowych obszarów, dostosowywania produkcji i dokumentacji, aby wprowadzane obostrzenia nie spowodowały zaburzeń w zaopatrzeniu rynku w paliwa. Na tym skupimy całą uwagę w grudniu tego roku i na początku 2023.
Poznaj laureatkę pierwszego miejsc rankingu 100 Kobiet Biznesu 2022 w kategorii firmy z przychodem ze sprzedaży poniżej 50 mln zł:
Agnieszka Koziorowska, właścicielka spółki Hoger MB, „W machinie biznesu najważniejszy jest człowiek”
Poznaj zwyciężczynię plebiscytu Kobieta Biznesu Roku 2022:
Aneta Podyma, prezeska Unum Życie, „Odważna liderka nie boi się porażek”
Poznaj zwyciężczynię plebiscytu w kategorii Kobieta Biznesu Roku 2022: działalność społeczna:
Małgorzata Szumowska, dyrektorka Niewidzialnej Wystawy, „Mój piękny hattrick”
Przeczytaj komentarze partnerów i dowiedz się więcej:
o tym, co może przeszkadzać kobietom w osiąganiu wysokich pozycji zawodowych: „Odwagę buduje wzmacnianie poczucia własnej wartości”
o wyrównywaniu szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy: „Nie ma odwagi bez otwartości”
o przełamywaniu stereotypów związanych z płcią: „Bez odważnych decyzji nie ma sukcesu w biznesie”
o tym, że z każdej sytuacji można znaleźć wyjście: „Odwagę wyniosłam z domu”
Wszystkie materiały dotyczące 100 Kobiet Biznesu 2022 znajdziesz w specjalnym serwisie internetowym (kliknij)
© ℗
