Transmisja wielokanałowa
System e-CzasPL to nowa platforma opracowana z myślą o najnowocześniejszych technologiach cyfrowych, która pozwala na dostarczanie czasu urzędowego niezależnie od systemów satelitarnych. System wykorzystuje uwierzytelnioną kryptograficznie wymianę danych w sieci internetowej, dedykowane połączenia światłowodowe, a także transmisję radiowo kodowanej informacji o czasie urzędowym.
Niezawodnie z sub-nanosekundową dokładnością
Przestrzeń cybernetyczna polskiej gospodarki jest ściśle związana z bezpieczeństwem i niezawodnością dystrybucji wiarygodnego czasu. Ta niezawodność zależy bezpośrednio od zabezpieczeń infrastruktury odpowiedzialnej za generację i utrzymanie czasu urzędowego. W Polsce czas urzędowy jest zdefiniowany na konkretnym wyjściu określonego elementu w Państwowym Wzorcu Jednostek Miar Czasu i Częstotliwości, jako czas UTC(PL) z dodaniem 1 h lub 2 h stosownie do okresu obowiązywania czasu zwykłego lub czasu letniego. Jest on odmierzany za pomocą precyzyjnie generowanych krótkotrwałych impulsów z sub-nanosekundową dokładnością, co sekundę.
Czas na nowoczesną gospodarkę
Obecne oczekiwania sektora telekomunikacyjnego, energetycznego i finansowego wymagają znacznie precyzyjniejszej synchronizacji czasu niż kiedyś. Przykładem może być rosnąca liczba użytkowników telefonii komórkowej oraz rozwój technologii 4G LTE i 5G, które wymagają niezawodnych systemów nadawczych i odbiorczych, a tym samym usług, które oferują o wiele bardziej dokładne i stabilne dostarczanie czasu niż dotychczasowe.
W branży energetycznej precyzyjna synchronizacja jest kluczowa dla bezpiecznej pracy systemów przesyłowych energii. Systemy monitorujące parametry jej dystrybucji wymagają zbierania i przekazywania danych o zmianach fazowych przesyłanego prądu. Niewłaściwa synchronizacja może prowadzić do zwiększonych strat energii i awarii, co może z kolei spowodować większe zakłócenia funkcjonowania sieci energetycznej.
Obecnie większość systemów używa odbiorników czasu opartych na sygnałach GNSS, własnych zegarów atomowych oraz serwerów NTP i PTP. Jednak systemy nie są niezawodne, są narażone na awarie, nieprawidłowości i zagłuszenia, które mogą prowadzić do rozsynchronizowania czasu na monitorowanych urządzeniach. Dlatego istnieje silna potrzeba pozyskania zewnętrznej usługi monitorowania urządzeń i synchronizacji ich czasu do czasu UTC.
Mimo że istniejące technologie takie jak GPS czy DCF77 zwykle mogą dostarczyć wymaganą dokładność czasu, ich niekontrolowana natura i uzależnienie od określonych technologii stwarzają ryzyko poważnych komplikacji. Brak gwarancji stabilności i ciągłej niezawodności tych systemów czy gwarancji jakości odbieranego sygnału może prowadzić do problemów w różnych sektorach gospodarki, takich jak finanse, telekomunikacja i energetyka.
– Czas i jego odmierzanie stanowi dla każdego z nas niezwykle istotne zagadnienie, nierozerwalnie związane z niemal każdą dziedziną życia. Nasze podejście do usług dystrybucji precyzyjnie wyznaczonych, niezawodnych i wiarygodnych sygnałów czasu i częstotliwości musi być na bieżąco dostosowywane do aktualnych potrzeb nowoczesnej gospodarki i społeczeństwa cyfrowego. Najwyższy czas, aby traktować czas zgodnie z duchem czasu – podsumował dr inż. Maciej Gruszczyński, kierownik Laboratorium Nowych Technologii Czasu i Długości GUM.
Na rezultat projektu e-CzasPL składają się cztery funkcjonalności:
Platforma e-CzasPL została opracowana z myślą o maksymalnej niezawodności i odporności na zakłócenia. Kanały dystrybucji czasu są redundantne i zabezpieczone przed ewentualnymi awariami. Ponadto systemy monitorujące ciągłość i jakość sygnałów czasu urzędowego działają w czasie rzeczywistym, co pozwala szybko reagować na wszelkie potencjalne problemy. Kryptograficzne zabezpieczenia zapewniają, że sygnały czasu nie są podatne na manipulacje czy fałszowanie, co jest kluczowe dla wielu sektorów gospodarki, w tym dla finansów czy telekomunikacji.
– System e-CzasPL jest odpowiedzią na rosnące wymagania polskiej gospodarki w zakresie niezawodności i precyzji czasu urzędowego. Dzięki projektowi e-CzasPL Polska staje się liderem w dziedzinie dystrybucji stabilnych sygnałów czasu i częstotliwości, co przyczynia się do zwiększenia konkurencyjności naszej gospodarki na arenie międzynarodowej – przekazał nam w rozmowie prezes Głównego Urzędu Miar, prof. dr hab. Jacek Semaniak.
Zastosowanie nowoczesnych technologii dystrybucji czasu urzędowego to nie tylko krok w stronę cyfryzacji, ale także inwestycja w przyszłość. To otwiera drzwi do rozwijania nowych technologii, tworzenia nowych miejsc pracy i zwiększania efektywności gospodarki.
Projekt e-CzasPL – system niezawodnej i wiarygodnej dystrybucji czasu urzędowego na obszarze RP – jest realizowany w ramach działania 2.1. „Wysoka dostępność i jakość e-usług publicznych” Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020. Dofinansowanie projektu ze środków Unii Europejskiej 10 069 640,46 PLN”.
