Krajowy Fundusz Kapitałowy (KFK), który powstał w 2005 r. na podstawie specjalnej ustawy i którego właścicielem jest Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK), dzisiaj wspiera kapitałowo 17 funduszy venture capital. Łącznie miały one ok. 1 mld zł kapitalizacji, z czego połowa to pieniądze publiczne, a połowa pochodzi od inwestorów prywatnych.
Pieniądze czekają
W tym roku KFK za ich pośrednictwem wsparł ok. 30 projektów, a w ciągu 9 lat funkcjonowania ok. 100. Do przedsiębiorców w związku z tym trafiło ok. 200 mln zł. Wciąż pozostaje jednak prawie 500 mln zł, z czego część do końca 2015 r. trzeba wydać. Pieniądze zarządzane przez KFK pochodzą z budżetu państwa (54 mln zł), funduszy strukturalnych UE (Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka — 318 mln zł) oraz od rządu Szwajcarii (53 mln CHF).
— Gros tych pieniędzy mamy z Programu Operacynego Innowacyjna Gospodarka (POIG) i Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. W przypadku POIG ostatnie transfery do przedsiębiorców muszą pójść do końca przyszłego roku, żeby można to było rozliczyć. W projektach finansowanych z pieniędzy UE niewydatkowane kwoty wygasają. Trochę inaczej jest w przypadku programu szwajcarskiego, gdzie umowy inwestycyjne powinny zostać zawarte do końca 2016 r., a jeżeli wszystkie pieniądze nie zostaną zainwestowane, nigdzie nie wrócą, tylko zostaną u nas i będą mogły w dalszym ciągu być wykorzystywane przez fundusze — tłumaczy Daniel Kawoń, członek zarządu KFK.
Fundusz dysponuje jeszcze kwotą 226 mln zł z POIG na inwestycje i opłaty. Celem KFK na najbliższy czas jest wydanie tych pieniędzy. Niestety na rynku brakuje odpowiedniej liczby ciekawych projektów, do tego wielu przedsiębiorców nie zna specyfiki funduszy venture capital i niechętnie zawiązuje z nimi współpracę.
Innowacje poszukiwane
Fundusze venture capital są nastawione na innowacje.
— Najchętniej inwestują w innowacje związane z technologią, której rozwijanie jest Polsce potrzebne, jeśli chcemy dogonić europejską czołówkę — mówi Daniel Kawoń. Przedstawiciele KFK zwracają także uwagę, że współpraca z funduszami VC oprócz wsparcia kapitałowego niesie korzyści w postaci wsparcia biznesowo-menedżerskiego i kontaktów biznesowych.
— Dzięki swojej reputacji inwestor podnosi także wiarygodność finansową spółki — mówi Magdalena Jagiełło-Szostak, członek zarządu KFK.
To wszystko jest istotne szczególnie dla projektów start upowych, których ponad 80 proc. kończy się niepowodzeniem. Największe z 17 wspieranych przez KFK funduszy mają 100 mln zł kapitalizacji (Internet Ventures z grupy MCI i Assets Management Black Lion), potem jest kilka z 80 mln zł i ok. 50 mln zł. KFK do każdej inwestycji wspieranego przez siebie funduszu dokłada połowę kwoty. Wśród firm, w które zainwestowały fundusze wspierane przez KFK, jest m.in. Audioteka, sprzedająca audiobooki. Fundusz GPV w 2012 r. zainwestował w nią 2 mln zł za 20 proc. udziałów.Obecnie jej rozwiązania są dostępne w 23 krajach i 9 językach. Liczba zarejestrowanych użytkowników przekracza 2 mln. Inne przykłady to Enteye, Uxpin, Vivid Games, Sherly i NanoVelos. Produkty niektórych z tych firm nie ujrzały jednak jeszcze światła dziennego.
KRÓTKI PRZEWODNIK PO KFK
Które fundusze wspiera KFK?
Internet Ventures (kapitalizacja 100 mln zł, 18 inwestycji), Asset Management Black Lion (100 mln zł, 4 inwestycje), GPV I (84 mln zł, 11 inwestycji), Experior Venture Fund (80 mln zł, 2 inwestycje), Zernike Meta-Ventures (80 mln zł, 1 inwestycja), IMPERA Seed Fund (60 mln zł, 9 inwestycji), WI EEC Ventures Sp. z .o.o SKA (60 mln zł, nie ma inwestycji), Venture Capital Status (50 mln zł, 18 inwestycji), Avanau Venture Capital Management (50 mln zł, 2 inwestycje), Bastion Venture Fund (50 mln zł, 2 inwestycje), PGF III (50 mln zł, nie ma inwestycji), Innovation Nest (40 mln zł, 14 inwestycji), Helix Venture Partners (40 mln zł, 7 inwestycji), Skyline Venture (40 mln zł, 4 inwestycje), Nomad Fund (40 mln zł, nie ma inwestycji), Inovo Venture Fund (30 mln zł, 3 inwestycje), SpeedUp Innovation (29 mln zł, 1 inwestycja).
W jakie projekty zainwestują fundusze wspierane przez KFK?
Fundusze mają różną politykę inwestycyjną — specjalizują się w konkretnej branży (nowe technologie, ICT, biotechnologia, e-commerce) albo preferują projekty w konkretnej fazie (jedne chętnie inwestują na bardzo wczesnym etapie, inne wolą angażować się kapitałowo dopiero wtedy, kiedy projekt jest w fazie rozruchu).
Jak będzie przebiegać inwestycja?
Fundusz przejmie mniejszościowy udział za określoną kwotę. Pieniądze nie są wypłacane z góry, zaraz po zamknięciu transakcji. Najczęściej pomysłodawca otrzymuje na początku część finansowania, a kolejne transze są wypłacane w zależności m.in. od stopnia realizacji biznesplanu oraz osiągniętych przez spółkę wyników finansowych. Zazwyczaj inwestycja trwa od 3 do 7 lat. Po tym czasie fundusz może się wycofać poprzez: sprzedaż udziałów inwestorowi strategicznemu, sprzedaż udziałów pozostałym właścicielom, zarządowi lub pracownikom, sprzedaż inwestorowi finansowemu, wprowadzenie spółki na giełdę czy umorzenie udziałów w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa.