Obok grup energetycznych powstałych z konsolidacji firm państwowych coraz lepiej widoczne są na naszym rynku zachodnie koncerny.
olska energetyka ma dwie drogi. Jedną z nich jest dalsza konsolidacja. Będziemy wówczas mieć jeden duży koncern. We Francji około 90 proc. rynku należy do EdF (Électricité de France). Druga możliwość to zgoda na to, aby polskie firmy stały się częścią europejskich koncernów. Na razie polskie grupy energetyczne to maleństwa w porównaniu z zachodnioeuropejskimi koncernami.
Polska Grupa Energetyczna
W skład największej z grup — Polskiej Grupy Energetycznej — wchodzą dwaj producenci energii: BOT Górnictwo i Energetyka (dwie kopalnie i trzy elektrownie) i Zespół Elektrowni Dolna Odra (ZEDO), ośmiu dystrybutorów: Lubelskie Zakłady Energetyczne, Łódzki Zakład Energetyczny, Rzeszowski Zakład Energetyczny, Zakład Energetyczny Białystok, Zakład Energetyczny Łódź-Teren, Zakład Energetyczny Warszawa-Teren, Zakłady Energetyczne Okręgu Radomsko-Kieleckiego i Zamojska Korporacja Energetyczna, oraz rzesza spółek odziedziczonych po Polskich Sieciach Elektroenergetycznych, z których powstała PGE. Wartość majątku PGE to blisko 38 mld zł, a moc zainstalowana 11,8 tys. MW. Roczna produkcja około 52,5 TWh netto energii stanowi prawie 40 proc. krajowej produkcji. PGE dostarcza prąd niemal do 5 mln rodzin, firm i instytucji. Sprzedaż energii wyniosła w zeszłym roku ponad 28 TWh.
PGE zatrudnia prawie 40 tys. pracowników. Jej kapitał zakładowy wynosi 14,7 mld zł.
Tauron
Drugi pod względem potencjału produkcyjnego wytwórca energii elektrycznej w Polsce. Obejmuje swoim działaniem 17 proc. powierzchni kraju. Skonsolidował spółki energetyczne działające w południowej Polsce. W jego skład wchodzi Południowy Koncern Energetyczny (elektrownie: Jaworzno III, Łagisza, Siersza, Łaziska, Halemba, Blachownia, elektrociepłownie w Katowicach i Bielsku-Białej), dwie spółki dystrybucyjne — Enion i Energia-Pro oraz Elektrownia Stalowa Wola.
W Grupie Tauron znajdują się też kopalnie, w których wydobywa się rocznie około 5 mln ton węgla kamiennego (5 proc. krajowej produkcji).
Moc zainstalowana w elektrowniach należących do Grupy wynosi 5047 MW, a roczna produkcja energii elektrycznej sięga 21 TWh.
Tauron Polska Energia jest zdecydowanym liderem na polskim rynku detalicznej sprzedaży energii. Sprzedaż dla prawie 4 mln odbiorców końcowych wyniosła w 2007 roku ok. 31 TWh.
Firmy holdingu zatrudniają ponad 20 tysięcy osób. Kapitał zakładowy Tauron Polska Energia wynosi 13,49 mld zł.
Energa
Spółka powstała w wyniku konsolidacji Koncernu Energetycznego Energa i Zespołu Elektrowni Ostrołęka (ZEO). Ma oddziały w Elblągu, Gdańsku. Kaliszu, Koszalinie, Olsztynie, Płocku, Słupsku i Toruniu. ZEO jest pionierem w polskiej energetyce w zagospodarowaniu biomasy pochodzenia roślinnego. Szczególnie korzystny dla grupy kapitałowej jest potencjał ZEO w energii produkowanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła oraz w produkcji energii zielonej z biomasy. Dysponuje największą jednostką energetyczną w kraju w postaci kotła fluidalnego o mocy 35 MW, przystosowanego do spalania biomasy.
Energa ma ponad 2,7 mln klientów, głównie w północnej i środkowej części kraju. Jest pracodawcą dla ponad 12,5 tys. osób.
Sprzedaż energii w ubiegłym roku wyniosła 18,6 TWh. Kapitał zakładowy: 4,8 mld zł.
Enea
Enea skupia ZE: Bydgoszcz, Gorzów Wielkopolski, Poznań, Szczecin, Zielona Góra oraz Elektrownię Kozienice. Grupa dostarcza prąd do niemal 2,3 mln odbiorców w zachodniej i północno-zachodniej Polsce.
Energię wytwarza przede wszystkim Elektrownia Kozienice. To jedna z największych elektrowni w Polsce wykorzystujących węgiel kamienny. W skład grupy wchodzi również 20 małych elektrowni wodnych.
Udział Enei w krajowej produkcji energii szacowany jest na blisko 11 proc., udział w rynku sprzedaży energii na niemal 15 proc., a roczne przychody ze sprzedaży przekraczają 7 mld zł.
Sprzedaż prądu w ubiegłym roku wyniosła około 17 TWh.
Grupa zatrudnia blisko 6 tys. osób. Kapitał zakładowy: 348 mln zł.
Grupa EdF
Jest obecna w Polsce od 10 lat. W 1998 roku kupiła Elektrociepłownię Kraków. Dzisiaj jest także właścicielem Elektrowni Rybnik, Zespołu Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja, Elektrociepłowni Wybrzeże, Toruńskiej Energetyki Cergia, Elektrociepłowni Zielona Góra, a także spółki Everen, handlującej energią.
Szacuje się, że do EdF Polska należy 10 proc. polskiego rynku energii elektrycznej i 20 proc. rynku energii cieplnej.
Vattenfall
W 1999 r. został inwestorem strategicznym Elektrociepłowni Warszawskich. Umowę prywatyzacyjną o zakupie 55 proc. akcji podpisano 27 stycznia 2000 roku. Była to jedna z pierwszych prywatyzacji w polskim sektorze energetycznym. Dzisiaj Vattenfall posiada 74 procent akcji firmy Vattenfall Heat Poland utworzonej na bazie EW.
W 2001 r. Vattenfall kupił pakiet 25 proc. akcji Górnośląskiego Zakładu Elektroenergetycznego, rozpoczynając pierwszą w Polsce prywatyzację spółki dystrybucyjnej. Do Vattenfalla należy obecnie 75 procent akcji GZE SA (Vattenfall Distribution Poland).
Vattenfall w polskim rynku produkcji energii posiada 2,4 procentowy, w sprzedaży 10-procentowy, a w produkcji ciepła — 10-procentowy udział.
Suez Electrabel
Belgijska firma była już obecna w Polsce przed II wojną światową (wówczas jako SGB: Societe Generale de Belgique). W 2000 roku w ramach prywatyzacji kupiła 25 proc. akcji Elektrowni Połaniec, płacąc za nie 87,5 mln euro. Następnie stopniowo firma odkupiła akcje od pracowników, a w 2003 dokupiła 60-procentow pakiet od Skarbu Państwa, płacąc za niego 160 mln euro.
Połaniec to typowa elektrownia opalana węglem kamiennym. Dysponuje mocą 1800 MW.
Sprzedaż roczna energii wynosi ponad 6 TWh.
Elektrownia wytwarza także energię cieplną — 5,5 proc. mocy w Polsce.
Grupa RWE
Grupa RWE ma udziały w spółkach RWE Stoen i RWE Stoen Operator, a także m.in. w Elektrociepłowni Będzin, RWE Stoen Contracting i PWiK w Dąbrowie Górniczej.
Udział firmy w polskim rynku sprzedaży energii wynosi ok. 5,5 proc.
Od lipca 2007 roku siecią energetyczną w Warszawie zarządza utworzona w połowie 2007 roku spółka RWE Stoen Operator.
RWE Stoen i RWE Stoen Operator zatrudniają około 1200 pracowników.