Jednocześnie mijający rok był ważny w kwestii budowania pozycji polskiego rynku kapitałowego w Unii Europejskiej, w kontekście projektu Unii Oszczędności i Inwestycji. W naszym interesie leży, aby głos średnich i mniejszych ośrodków był słyszany i uwzględniany w procesie wzmacniania roli rynku kapitałowego w finansowaniu rozwoju gospodarczego UE.
Przyszłość rynków kapitałowych w UE
W 2025 r. Grupa KDPW aktywnie brała udział dyskusjach i debatach zarówno w kraju, jak i za granicą, podczas których prezentował spojrzenie rynków regionalnych na kwestie związane z Unią Oszczędności i Inwestycji. Rok rozpoczęliśmy od organizacji w styczniu, wspólnie z warszawską giełdą, European Capital Markets Forum. Wydarzenie to odbyło się w czasie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, goszcząc w Warszawie kluczowe postaci odpowiedzialne za kształtowanie rozwoju rynków kapitałowych w UE.
Podczas Forum wskazywaliśmy, że pomimo istniejącej fragmentacji w Europie polski rynek kapitałowy jest świetnie wpisany w ekosystem rynków europejskich, czego dowodem jest m.in. 70-procentowy udział inwestorów zagranicznych w obrotach na polskiej giełdzie. Z punktu widzenia instytucji posttransakcyjnych należy usuwać bariery związane z rozrachunkiem transgranicznym, w tym poprzez zmianę regulacji w zakresie prawa własności papierów wartościowych, prawa korporacyjnego, prawa podatkowego oraz dalszą harmonizację praktyk rynkowych w zakresie obsługi zdarzeń korporacyjnych w UE, a nie koncertować się na konsolidacji centralnych depozytów, czy giełd.
Nasz punkt widzenia prezentowaliśmy także na zagranicznych konferencjach, między innymi w Sztokholmie i w Brukseli.
Aktywne rachunki w KDPW_CCP
Aby zwiększyć stabilności unijnych usług rozliczeniowych, Komisja Europejska wprowadziła w pakiecie EMIR 3.0 obowiązek posiadania przez podmioty będące uczestnikami rynku derywatów OTC tzw. aktywnych rachunków (kont rozliczeniowych) w unijnych, autoryzowanych CCP dla wybranych instrumentów rozliczanych w EUR i PLN.
Projekt CSDonDLT, którego efektem będzie implementacja dodatkowej, warstwy systemu depozytowo-rozrachunkowego opartej na technologii blockchain przyczyni się do modernizacji infrastruktury naszego rynku kapitałowego.
Wprowadzenie wymogu utrzymywania aktywnych rachunków w CCP z siedzibą w Unii Europejskiej ma niwelować ryzyka wynikające z nadmiernej koncentracji derywatów OTC rozliczanych przez uczestników rynku unijnego w CCP z państw trzecich i umożliwić zmniejszenie powstałej w ten sposób wysokiej ekspozycji wobec tych CCP.
KDPW_CCP, jako autoryzowana izba rozliczeniowa, czyli CCP z siedzibą w UE, prowadząca rozliczenia derywatów OTC w EUR i PLN, zaoferowała usługę aktywnych rachunków.
Współpraca z rynkiem kapitałowym w Armenii
3 czerwca 2025 roku KDPW uzyskał akredytację uprawniającą do nadawania kodów LEI podmiotom prawnym zarejestrowanym w Armenii. Rozszerzenie akredytacji wpisuje się w strategię usługi LEI, ukierunkowaną na poszukiwanie nowych możliwości rozwoju, m.in. poprzez zwiększenie jej zasięgu geograficznego, rozwój kanałów dystrybucji, a w konsekwencji wzrost liczby nadawanych i odnawianych kodów LEI. Jednocześnie stanowi istotny element wzmacniania konkurencyjności tej usługi i pozyskiwania nowych rynków zagranicznych.
Kolejnym elementem zacieśniającym relacje między rynkami kapitałowymi w Polsce i w Armenii było podpisanie umowy między Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych a Central Depository of Armenia (CDA) we wrześniu 2023 roku. Dzięki temu utworzone zostało bezpośrednie połączenie operacyjne z rynkiem armeńskim. Umowa otwiera drogę dla tamtejszych spółek do notowania na giełdzie w Warszawie.
Porozumienie między centralnymi depozytami stanowi element szerszej strategii wspierania rozwoju rynku kapitałowego w Armenii oraz budowania jego relacji z rynkami w Unii Europejskiej. W czerwcu 2022 roku Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie nabyła 65,03 proc. udziałów w Armeńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (AMX). AMX jest właścicielem armeńskiego centralnego depozytu papierów wartościowych.
Rozwój usługi nadawania kodów LEI
W lutym 2025 roku KDPW udostępnił nową stronę internetową oraz aplikację do nadawania kodów LEI. Dzięki zmianom, które zostały wprowadzone w elektronicznym wniosku o kod LEI, proces uzyskiwania kodów LEI jest teraz znacznie krótszy. Wniosek o kod LEI został też znacząco uproszczony.
Pod koniec roku KDPW wdrożył także funkcjonalność Wirtualnego Asystenta na stronie internetowej LEI, który dzięki wykorzystaniu narzędzi AI wspiera proces obsługi klienta.
CSDonDLT czyli rEwolucja
W drugiej połowie roku Krajowy Depozyt przedstawił projekt CSDonDLT, którego efektem będzie implementacja dodatkowej, komplementarnej warstwy systemu depozytowo-rozrachunkowego opartej na technologii blockchain.
Tworzone rozwiązanie na obecnym etapie koncentruje się na rozrachunku transakcji OTC, obejmując swoim zakresem zarówno przechowywanie, swobodny transfer papierów wartościowych, jak i atomowy rozrachunek transakcji w ramach warstwy DLT. Pełna interoperacyjność obu warstw systemu depozytowo-rozrachunkowego pozwoli na dokonywanie płynnych transferów papierów wartościowych z warstwy tradycyjnej do DLT i na odwrót.
Technologia blockchain pozwala na redefinicję i tworzenie nowych modeli przechowywania i przenoszenia własności aktywów, a także budowania zaufania pomiędzy uczestnikami rynku w ramach współdzielonego i rozproszonego systemu.
Biorąc pod uwagę możliwość współdzielenia jednego, rozproszonego systemu przez wszystkich uczestników rynku, teoretycznie systemy oparte na DLT pozwalałyby na wyeliminowanie pośredników w realizacji procesów rynkowych. Wykluczenie profesjonalnych pośredników z łańcucha wartości niesie jednak ze sobą szereg nowych ryzyk. Obecność instytucji takich jak centralne depozyty, banki czy firmy inwestycyjne jest niezbędna dla zapewnienia stabilności rynków kapitałowych. Podmioty te odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu ryzykiem systemowym, ochronie inwestorów oraz realizacji wymogów regulacyjnych, wynikających choćby z przepisów dotyczących obszarów KYC (proces weryfikacji tożsamości i profilu ryzyka klienta) oraz AML (zapobieganie praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu).
CSDonDLT stanowi istotny krok w kierunku modernizacji i rozwoju infrastruktury krajowego rynku kapitałowego, odpowiadając zarówno na globalne trendy, jak i na inicjatywy podejmowane przez inne europejskie rynki w zakresie wdrażania innowacyjnych technologii oraz nowych modeli biznesowo-operacyjnych.