W listopadzie 2018 r. opisaliśmy propozycje zawarte w poufnym materiale stanowiącym podstawę prac nad strategią rozwoju rynku kapitałowego (SRKK). Gdyby wszystkie opisane przez nas rozwiązania zostały wprowadzone w życie, polski rynek kapitałowy czekałaby prawdziwa rewolucja. Mimo zachowania obecnych nazw zmieniłby się sens istnienia wielu obecnych na nim podmiotów — zarówno tych infrastrukturalnych, jak i typowo komercyjnych. Rozważane zmiany zmierzały do tego, by warszawska giełda stała się hubem regionalnym - tanim i nowoczesnym rynkiem, otwartym na spółki z innych krajów Unii Europejskiej.
Na ile ten śmiały kurs został utrzymany dowiemy się dzisiaj. Na czwartek zaplanowany jest początek publicznych konsultacji SRKK. Dziś zostanie opublikowany projekt dokumentu stworzonego w Ministerstwie Finansów, któremu doradzał Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.
Udało nam się poznać kilka szczegółów, zwłaszcza tych podatkowych. Według naszych wstępnych informacji resort Teresy Czerwińskiej proponuje:
- Wprowadzenie możliwości kompensowania strat i zysków z instrumentów rozliczanych przez biura maklerskie (np. akcji) wynikami inwestycji w fundusze inwestycyjne otwarte. Jest to zgodne z tym co napisaliśmy w listopadzie.
- Zwolnienie z podatku u źródła odsetek należnych z tytułu euroobligacji dopuszczonych do obrotu na rynkach regulowanych lub alternatywnych systemach obrotu (ASO) w Unii Europejskiej. To dokładnie to o czym pisaliśmy, zwracając uwagę, że nawet duże, polskie, państwowe spółki emitują obligacje przez spółki córki zakładane w Szwecji. ASO to np. Catalyst i NewConnect.
- Obniżenie tzw. podatku Belki dla dywidend w przypadku inwestycji trwających powyżej trzech lat. W listopadzie napisaliśmy, że podatek Belki od dywidend spadnie z 19 do 9 proc.
- Umożliwienie spółkom debiutującym na giełdzie uznania 125 proc. kosztów pierwszej oferty publicznej za koszt podatkowy. Opierając się na dokumentach roboczych, informowaliśmy, że w kosztach uzyskania przychodów spółka mogłaby uwzględnić 150 proc. faktycznie poniesionych kosztów emisji akcji lub obligacji.
- Zgodnie z tym co pisaliśmy, zwolnione z podatku mają być środki pozyskane w wyniku transakcji repo pod warunkiem, że transakcje te zostaną przeprowadzone na rynku regulowanym lub ASO.
Z kwestii o których nie pisaliśmy, Ministerstwo Finansów proponuje obecnie ulgę w podatku Belki w przypadku sprzedaży akcji pracowniczych. Jej skali nie udało nam się jeszcze poznać. Zmieniony ma być także sposób opodatkowania odsetek od obligacji, tak by analogicznie opodatkowanie było identyczne niezależnie od tego, czy inwestor nabywa obligacje na rynku pierwotnym czy wtórnym.
Jeszcze nie wiemy czy ostała się propozycja zmniejszenia podatku Belki z 19 do 9 proc. od samej sprzedaży akcji, jeśli sprzedaż nastąpiła co najmniej rok od daty ich nabycia. Nie wiemy też czy projekt SRKK zawiera opisane przez nas w listopadzie zmiany w IKE i IKZE.
W kwestiach regulacyjno-infrastrukturalnych projekt SRRK zawiera za to wprowadzenie tzw. jednolitej licencji bankowej. Ma to pobudzić banki do bezpośredniego udziału w obrocie zorganizowanym, czyli w praktyce giełdowym. Założeniem strategii jest przy tym pobudzenie domów maklerskich do handlu na tzw. własną książkę i co za tym idzie, pośredniej aktywizacji obrotu giełdowego ogółem.
Z naszych ustaleń wynika, że strategia zawiera też kilka smaczków technologicznych. Jednym z nich jest wdrożenie standardu standardu iXBRL wcześniej, niż przewidziano to w harmonogramie Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). iXBRL to format sprawozdawczości finansowej będący skrzyżowaniem formatu XBRL językiem programowania HTML wykorzystywanym do tworzenia stron internetowych. Umożliwia odczytywanie sprawozdań finansowych za pomocą przeglądarek internetowych. Resort kierowany przez Teresę Czerwińską uważa, że jego zastosowanie szybciej od oczekiwań ESMA przyczyni się do większej przejrzystości danych dla inwestorów, a także zwiększy efektywność analizy danych przez organy regulacyjne, co z kolei doprowadzi do zwiększenia skuteczności procesu nadzorczego. Skłania się przy tym do umożliwienia wykorzystania iXBRL do publikacji danych finansowych w prospektach emisyjnych.
W zakresie postępowań prospektowych projekt SRRK zwraca uwagę na nadmiernie długi czas zatwierdzania prospektów przez KNF. W tym kontekście podnosi kwestię wyłączenia z Kodeksu Postępowania Administracyjnego czynności prowadzonych przez KNF w ramach procesu prospektowego.
Po opublikowaniu projektu strategii przez Ministerstwo Finansów podamy więcej szczegółów odnośnie zawartości tego dokumentu.
Aktualizacja o godz. 8.49
Z kompensacji strat na różnych typach instrumentów finansowych mają być wyłączone foreksowe kontrakty CFD i krypto waluty. Resort finansów uznaje je za produkty spekulacyjne. W przypadku foreksu byłoby to odejście od stanu obecnego. Resort finansów uważa jednak, że aktualnie obowiązujące prawodawstwo postrzegane jest przez inwestorów jako niesprawiedliwe, promuje transakcje spekulacyjne i nie wspierające inwestycji w realną gospodarkę.
Obniżka podatku od dywidend z 19 do 9 proc. w przypadku inwestycji co najmniej trzyletnich będzie miała określony limit kwotowy.
Aktualizacja o godz. 9.04
GPW ma otrzymać dodatkowe uprawnienia w celu skuteczniejszego egzekwowania standardów ładu korporacyjnego wdrażanych przez spółki notowane na rynku regulowanym. Uprawnienia te mają być nakierowane na samych emitentów, oraz członków ich zarządów oraz powinny być skoncentrowane na eliminacji przyczyn naruszeń bez pogarszania sytuacji akcjonariuszy mniejszościowych. Jednym z instrumentów ma być model zróżnicowanych opłat w związku z przestrzeganiem i nieprzestrzeganiem zasad, co zakłada np. wzrost opłat za brak przestrzegania zasad i vice versa, z elementem grzywny przekazywanej na rzecz Funduszu Edukacji Finansowej (pomniejszonej o koszty szkoleń naprawczych).
Ponieważ skarb państwa kontroluje bezpośrednio i pośrednio ponad 70 proc. akcji WIG 20 za zasadne uznano by rząd był prekursorem stosowania zasad ładu korporacyjnego w odniesieniu do polskiego rynku kapitałowego. W związku z tym proponuje się by od zarządu od zarządu każdej spółki skarbu państwa wymagać przyjęcia strategii utrzymywania wskaźnika cena/zysk co najmniej na poziomie porównywalnych spółek w Unii Europejskiej.
Aktualizacja o godz. 9.10
Uznając, że edukacja w zakresie rynku finansowego jest możliwa do prowadzenia wyłącznie poprzez aktywne działania, SRRK ma stymulować wprowadzenie m.in.:
- gier na platformach społecznościowych, korzystając przy tym z doświadczeń bardzo silnej branży gier komputerowych w Polsce,
- dodatkowych produktów oszczędnościowych dystrybuowanych z użyciem nowych, bardziej dostępnych mechanizmów, w tym np. aplikacji mobilnych, czy bezkosztowych portfeli mobilnych, stymulujących konkurencyjność i wzmocnienie zaufania do rynku kapitałowego
Aktualizacja o godz. 9.30
Strategia zakłada zezwolenie na pożyczki papierów wartościowych funduszom inwestującym w celach emerytalnych.
Mają zostać określone obszary, w których m.in. GPW, BondSpot, czy KDPW oraz inne pozagiełdowe podmioty mogłyby modyfikować swoje regulaminy i wewnętrzne procedury bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody KNF. Projekt SRRK zwraca uwagę, że praktyka taka jest stosowana w odniesieniu do podmiotów prowadzących system obrotu, centralnych depozytów papierów wartościowych (CSD), czy centralnych kontrahentów (CCP) na wielu rynkach europejskich. Obecnie przyjęty w Polsce model wydłuża zaś czas rozpatrywania zmian w zakresie regulaminów i procedur wewnętrznych oraz uniemożliwia szybkie dostosowanie ich do zmieniających się warunków konkurencyjnych (m.in. w odniesieniu do wysokości pobieranych opłat). Zmiana pozwoli również na uwolnienie części zasobów KNF
Wprowadzenie pełnej komunikacji elektronicznej z organem nadzoru do 2020 r.
Zatwierdzanie prospektów emisyjnych w języku angielskim.
Aktualizacja o godz. 9.45
Projekt uznaje potrzebę utworzenia prokuratury i składów sędziowskich specjalizujących się w sprawach z zakresu rynku finansowego. Jako sądowy wzór wskazuje Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Specjalnej prokuraturze i sądowi miałyby być powierzane wszystkie sprawy z zakresu rynku finansowego (w tym kapitałowego) – a więc cywilne, karne i administracyjne (w ramach odrębnych izb).
SRRK zaleca wprowadzenie prawa do posiadania tzw. sponsorowanych rachunków papierów wartościowych i prowadzenia tych rachunków za pośrednictwem uczestnika KDPW.
Wszyscy uczestnicy KDPW powinni przetwarzać rozliczenia w ramach własnej ewidencji w ciągu 5 minut od wykonania rozrachunku w KDPW, a KDPW powinien dokonywać rozliczenia bezpośrednio na sponsorowane rachunki papierów wartościowych.
Wprowadzenie obowiązku nagrywania rozmów w przypadku świadczenia usługi zarządzania portfelem i usługi doradztwa inwestycyjnego.
Wprowadzenie do polskiego prawa funduszy typu SICAV, które można przyrównać do spółki ze zmiennym kapitałem. W formule tej działają fundusze luksemburskie. Ma to przysporzyć polskim funduszom otwartym popularności wśród inwestorów zagranicznych.
Aktualizacja o godz. 10.15
W prawie mają się znaleźć regulacje ułatwiające prowadzenie przez emitentów programów lojalnościowych i gwarantujących możliwość pozyskania z KDPW informacji o swoim akcjonariacie. Później ma się pojawić rejestr posiadaczy papierów wartościowych uaktualniany na koniec każdego dnia roboczego (niekoniecznie przechowujący dane historyczne). Ma go prowadzić KDPW.
Obowiązkowa dematerializacja wszystkich obligacji korporacyjnych połączona ze stworzeniem publicznego rejestru o zobowiązaniach emitentów obligacji, dotyczących również kredytów, leasingu i faktoringu. Banki miałyby obowiązek raportowania do takiego rejestru by zapewnić kompletność zawartych w nim informacji.