Przedstawiamy skondensowany poradnik o tym, jakim sektorom przysługują konkretne zachęty podatkowe. Każdy znajdzie coś dla siebie.
Michał Rodak, doradca podatkowy i menedżer w Grant Thornton (GT), skompletował przysługujące polskim przedsiębiorcom ulgi na nowatorskie rozwiązania.
– Ostatnie lata przyniosły wyraźny wzrost zainteresowania firm ulgami na innowacje. Co jednak ważne, wielu przedsiębiorców nie jest świadomych możliwości skorzystania z nich, szczególnie wtedy, gdy prowadzą biznes w branżach, którym na pierwszy rzut oka nie przysługują tego typu preferencje. Warto więc sprawdzić, czy nieświadomie nie pomijamy jakiejś wartościowej ulgi – podkreśla Michał Rodak.
Poniżej przedstawiamy ulgi podatkowe przysługujące wybranym 10 branżom.

Z największej liczby preferencji mogą skorzystać branże: spożywcza, motoryzacyjna, meblarska, farmaceutyczna, chemiczna i elektroniczna. Na nieco mniej mogą liczyć IT i gaming, e-commerce oraz budowlanka. Najbardziej ‘”pokrzywdzone” są usługi. Nasz ekspert wskazuje charakterystyczne okoliczności korzystania z ulg.
– Na przykład przedsiębiorcy z branży automotive, jak również z innych sektorów produkcyjnych, mogą skorzystać ze wszystkich ulg podatkowych. Zakup nowego środka trwałego koniecznego do produkcji nowego wyrobu pozwala na skorzystanie z ulgi na prototyp. Firmy z branży spożywczej także mogą korzystać z każdej ulgi, np. mają możliwość uwzględnienia w kosztach wydatków na szeroko rozumiany marketing – wyjaśnia Michał Rodak.
Podkreśla, że opracowanie nowych farmaceutyków wpisuje się w definicję B+R.
– Dzięki temu jest potencjał do ponownego rozpoznania w kosztach wydatków na tego typu działania. W koszty można wrzucić także opracowanie nowych technologii chemicznych, zakończonych jako prace rozwojowe. Natomiast branża meblarska może wrzucać w koszty wydatki na opracowanie nowych mebli oraz na maszyny do ich produkcji. Przedsiębiorcy z branży elektronicznej również mogą korzystać ze wszystkich ulg – tłumaczy Michał Rodak.
Branża IT oraz gier mogą ponownie odliczać wydatki na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w tworzenie nowych programów komputerowych. Ponadto programiści mogą korzystać z 50 proc. kosztów uzyskania przychodów.
Relatywnie najmniej ulg przysługuje firmom usługowym. W jakim przypadku mogą skorzystać np. z ulgi B+R?
– Taką możliwość dają prace nad nowymi rodzajami usług, np. specjalistycznym malowaniem elementów w technologii nano powłoki – dodaje Michał Rodak.
Branża i przysługujące jej ulgi
IT/Gaming B+R, IP Box, 50 proc. kosztów uzyskania przychodów (KUP)
E-commerce B+R, IP Box, 50 proc. KUP
Spożywka B+R, IP Box, Prototyp, Ekspansja, Robotyzacja, 50 proc. KUP
Motoryzacja B+R, IP Box, Prototyp, Ekspansja, Robotyzacja, 50 proc. KUP
Deweloperka/Budowlanka Ekspansja, 50 proc. KUP
Meblarska B+R, IP Box, Prototyp, Ekspansja, Robotyzacja, 50 proc. KUP
Farmacja B+R, IP Box, Prototyp, Ekspansja, Robotyzacja, 50 proc. KUP
Chemia B+R, IP Box, Prototyp, Ekspansja, Robotyzacja, 50 proc. KUP
Elektronika B+R, IP Box, Prototyp, Ekspansja, Robotyzacja, 50 proc. KUP
Usługi B+R
Źródło: GT
1. Ulga B+R obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. i przysługuje przedsiębiorcom wprowadzającym do swojej oferty nowe produkty lub pracującym nad ich ulepszeniem, jeżeli prowadzą działalność rozwojową. Nie muszą natomiast prowadzić badań naukowych, posiadać statusu centrum badawczo-rozwojowego ani współpracować z jednostkami naukowymi. Ulga ta pozwala na odzyskanie do 38 proc. wydatków poniesionych na działalność badawczo-rozwojową, w szczególności na wynagrodzenia pracowników i koszty surowców oraz materiałów. Wydatki na działalność B+R stanowią koszty uzyskania przychodów, ale mogą być dodatkowo tzw. kosztami kwalifikowanymi, uprawniającymi do skorzystania z dodatkowego odliczenia i zapłaty niższego podatku. W ciągu ostatnich lat zainteresowanie tą preferencją podatkową wyraźnie wzrosło, zarówno wśród podatników PIT, jak i CIT, na co duży wpływ miało z pewnością systematyczne zwiększanie atrakcyjności ulgi, a także wskazówki dotyczące rozliczeń, dostępne w coraz obszerniejszej bazie interpretacji organów podatkowych oraz orzecznictwa sądowego.
2. Ulga IP Box obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. Może z niej skorzystać podatnik, który w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej wytworzył, rozwinął lub ulepszył kwalifikowane prawa własności intelektualnej i czerpie z nich dochody. Ulga ta pozwala skorzystać z preferencyjnej stawki podatkowej wynoszącej 5 proc., zamiast standardowej stawki 19 proc., w odniesieniu do dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Obecnie ulga cieszy się szczególnym zainteresowaniem wśród programistów pracujących w ramach samozatrudnienia, jednak jest ona dostępna dla każdego podatnika, który osiąga dochód z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej powstałych w wyniku działalności badawczo-rozwojowej. Podatnik chcący skorzystać z ulgi IP Box nie musi jednak działać w branży IT ani posiadać laboratorium.
3. Ulga na prototyp w 2022 r. dołączyła do katalogu preferencji podatkowych wspierających działalność innowacyjną. Jest rozwinięciem ulgi B+R, a swoim zakresem obejmuje etap od zakończenia prac badawczo-rozwojowych do przystąpienia do seryjnej produkcji opracowanego produktu. Umożliwia tańsze wytworzenie prototypu, a w konsekwencji wdrożenie wynalazku do produkcji. Dzięki niej podatnik może, poza rozpoznaniem w kosztach podatkowych wydatków poniesionych na środki trwałe, odliczyć od podstawy opodatkowania 30 proc. tych wydatków. W ramach ulgi można odliczyć także koszty wprowadzenia na rynek nowego produktu. Warto pamiętać, że ulga na prototyp nie dotyczy działalności usługowej.
4. Ulga na ekspansję jest dostępna od 2022 r.. Pozwala odliczyć koszty poniesione na zwiększenie sprzedaży produktów, zdobycie nowych zagranicznych rynków lub wejście na rynek z nowym produktem. Istota ulgi polega na tym, że przedsiębiorcy, którzy spełniają ustawowe przesłanki, są uprawnieni do dwukrotnego rozliczenia kosztów poniesionych na zwiększenie sprzedaży produktów. Pozwala ona na pomniejszenie podstawy opodatkowania o podwójną wartość wydatków na szeroko rozumiany marketing, a tym samym oszczędności podatkowe sięgające do 190 tys. zł rocznie (odliczenie jest limitowane do wysokości dochodu osiągniętego przez przedsiębiorcę – ale nie może przewyższyć kwoty 1 mln zł w skali roku).
5. Ulga na robotyzację, poza prawem do rozliczenia wydatków jako kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne, daje możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania kwoty stanowiącej 50 proc. kosztów poniesionych na robotyzację. Nabyte przez podatnika roboty i inne maszyny muszą być nowe, pozyskane na rynku pierwotnym. Podatnik nie musi natomiast prowadzić działalności badawczo-rozwojowej. Ulga ma zastosowanie do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację w latach 2022-26. Co ważne, ulga dotyczy także robotów, które zostały nabyte przed 2022 r. ale w dalszym ciągu podlegają amortyzacji.
6. 50-procentowe koszty uzyskania przychodów (KUP) umożliwiają przedsiębiorcom efektywne zwiększenie wynagrodzeń pracowników wykonujących pracę twórczą. Jeśli firma zatrudnia takich pracowników, to najprawdopodobniej są oni uprawnieni do skorzystania z 50 proc. KUP. Z preferencji mogą korzystać m.in. pracownicy branży IT, tłumacze, publicyści, artyści, architekci, filmowcy, fotografowie oraz pracownicy dydaktyczno-naukowi zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, zlecenia lub o dzieło. Należy jednak pamiętać, że koszty uzyskania przychodów w 50 proc. wysokości mają zastosowanie wyłącznie do wynagrodzeń stanowiących honorarium.
Źródło: GT