Pandemia wciąż niekorzystnie wpływa na gospodarkę i otoczenie rynkowe firm. Niepewność związana z sytuacją epidemiologiczną i często zmieniające się restrykcje sanitarne przyczyniły się do pogorszenia kondycji finansowej wielu przedsiębiorstw. Szczególne odczuły to MŚP, które prowadzą projekty inwestycyjne, w tym badawczo-rozwojowe. Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) idzie im w sukurs. W ofercie ma m.in. gwarancje Biznesmax, czyli dopłaty do odsetek kredytów. Są one udzielane z Funduszu Gwarancyjnego i finansują koszty inwestycji oraz kapitału obrotowego.

– Pandemia niekorzystnie wpłynęła na sytuację przedsiębiorców. Jednak pomimo dość powszechnego spadku ich obrotów, ponad 90 proc. firm, które skorzystały z gwarancji, utrzymało zatrudnienie – zwraca uwagę Mateusz Walewski, główny ekonomista BGK.
Pomoc de minimis
Gwarancja Biznesmax stanowi zabezpieczenie kredytu. Jej maksymalna wartość może wynieść 2,5 mln EUR. Natomiast okres jej obowiązywania dla kredytów odnawialnych i inwestycyjnych to odpowiednio 39 miesięcy i 20 lat. Przedsiębiorca jest zwolniony z opłaty prowizyjnej z tytułu ustanowienia zabezpieczenia. Obejmuje ono do 80 proc. kapitału kredytu.
– Firma może skorzystać z gwarancji w formie pomocy de minimis lub regionalnej pomocy inwestycyjnej. Są tu pewne różnice na etapie ubiegania się o wsparcie i realizacji projektu – wyjaśnia Michał Ponikierski, konsultant w Crido.
Kredyt zabezpieczony gwarancją, która stanowi regionalną pomoc inwestycyjną, sfinansuje m.in. zakup prawa użytkowania wieczystego gruntu, a także prawa własności nieruchomości gruntowych, w tym zabudowanych i niezabudowanych. W grę wchodzi też nabycie lub wytworzenie środków trwałych, zakup robót i materiałów budowlanych oraz wartości niematerialnych i prawnych (patenty, licencje, know-how).
– W przypadku gwarancji Biznesmax, która jest pomocą de minimis, BGK zrezygnował z katalogu kosztów kwalifikowanych i obowiązku przedstawiania przez przedsiębiorcę planu projektu inwestycyjnego. Podstawą korzystania z kredytu są zapisy w umowie zawieranej między bankiem kredytującym a beneficjentem wsparcia. Dodatkowo gwarancja na zasadach de minimis zabezpiecza kredyt płynnościowy i nieodnawialny, który nie jest związany z inwestycją. Chodzi o zapewnienie płynności finansowej firmom innowacyjnym i ekologicznym – podkreśla Michał Ponikierski.
Kiedy przedsiębiorca prawidłowo wyda pieniądze, może skorzystać z dotacji. Ma ona formę dopłaty do odsetek kredytu objętego gwarancją. Stawka roczna wspomnianej dopłaty dla gwarancji udzielanych do końca roku wynosi 5 proc. kwoty kapitału kredytu zaciągniętego na okres nie dłuższy niż trzy lata. Od początku przyszłego roku zmaleje ona do 3,33 proc.
Komu wsparcie
Gwarancje Biznesmax są przeznaczone dla MŚP, które prowadzą innowacyjne projekty inwestycyjne lub wdrażają rozwiązania ekologiczne. W przypadku pierwszej grupy przedsiębiorstw wsparcie jest przeznaczone na wprowadzanie innowacji procesowych, produktowych lub zmian organizacyjnych, np. w działach sprzedaży. Co istotne, wystarczy, że rozwiązania te będą charakteryzowały się nowością na poziomie przedsiębiorstwa. Firma, która chce skorzystać ze wsparcia, w dniu wnioskowania o gwarancję powinna spełnić jedno z 17 kryteriów zdefiniowanych w programie BGK. Wśród nich jest m.in. zgłoszenie do ochrony patentu lub posiadanie działu badawczego w strukturze przedsiębiorstwa.
Druga grupa potencjalnych beneficjentów to MŚP, które prowadzą projekty wpisujące się w jedną z 10 kategorii inwestycji ekologicznej. Chodzi m.in. o zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych na własne potrzeby lub termomodernizację budynków.
Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że nie każdy kredyt kwalifikuje się do objęcia gwarancją. Jest ona pomocą publiczną. Dlatego zanim przedsiębiorca złoży wniosek o wsparcie, powinien upewnić się, czy rodzaj prowadzonej przez niego działalności nie jest wykluczony z możliwości uzyskania wspomnianej pomocy.
Ponadto firmę, która chce skorzystać z gwarancji Biznesmax, obowiązuje tzw. zakaz podwójnego finansowania projektu.
– Instrument może uzupełnić finansowanie przedsięwzięcia, które wcześniej otrzymało wsparcie z pieniędzy publicznych i pokryć inne koszty kwalifikowane projektu – wyjaśnia Michał Ponikierski.
Szybka ocena projektów
Ekspert Crido nie ma wątpliwości, że projekty inwestycyjne, w tym wdrażanie na rynek nowych, innowacyjnych produktów, usług i procesów, są obarczone wysokim ryzykiem. Zauważa, że ubieganie się o wspomniany rodzaj wsparcia jest znacznie prostsze niż w przypadku klasycznej pomocy publicznej, czyli grantów. Nabór wniosków jest prowadzony w trybie ciągłym, a ocena projektów o wiele szybsza niż w przedsięwzięciach z unijnym dofinansowaniem.
– Ponadto kończy się obecna perspektywa finansowa. Program BGK jest dla przedsiębiorców okazją do otrzymania wsparcia w trakcie oczekiwania na kolejne instrumenty przewidziane na lata 2021-27 – zaznacza Michał Ponikierski.
Zwraca uwagę, że przedsiębiorcy mogą przeznaczyć wsparcie na zakup nieruchomości, środków trwałych i robót budowlanych, co w przypadku dotacji na działalność badawczo-rozwojową jest niemożliwe. Jego zdaniem w nowej perspektywie finansowej wzrośnie rola instrumentów zwrotnych, w tym gwarancji zabezpieczających kredyty.
• zgłoszenie do ochrony patentu lub wzoru użytkowego
• posiadanie statusu centrum badawczo-rozwojowego
• posiadanie działu badawczo-rozwojowego
• prowadzenie działalności inwestycyjnej na terenie parku technologicznego
• przynależność do Krajowego Klastra Kluczowego
• realizacja projektu polegającego na wprowadzeniu na rynek nowego lub ulepszonego wyrobu, usługi czy procesu, w tym w postaci wdrożenia własnych lub nabytych wyników prac B+R
• w okresie trzech lat od zakończenia realizacji projektu osiągnięcie wzrostu przychodów o 30 proc.
• pozyskanie inwestora typu venture capital lub anioła biznesu finansującego działalność innowacyjną w ciągu ostatnich pięciu lat
• gospodarka obiegu zamkniętego
• elektromobilność
• odnawialne źródła energii
• magazynowanie energii
• instalacje odzyskiwania z procesów produkcyjnych, m.in. metali nieżelaznych, substancji chemicznych, olejów i paliw
• technologie służące do wytwarzania paliw alternatywnych
• technologie służące zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej lub cieplnej
• termomodernizacja budynków mieszkalnych i usługowych
• inwestycje w kogeneracje
• rozwój sieci ciepłowniczych