Premierzy: Ukrainy Wiktor Janukowycz, Litwy Gediminas Kirkilas i prezydent Gruzji Micheil Saakaszwili wezmą w środę udział w Forum Ekonomicznym w Krynicy, gdzie spotkają się z premierem Polski Jarosławem Kaczyńskim. Głowy państw spotkają się także z kierownictwem PKN Orlen, który od rosyjskiego koncernu naftowego Jukos przejmuje pakiet 53,7 proc. akcji jedynej litewskiej rafinerii - Mażeikiu Nafta (Możejki).
Dodatkowo płocki koncern ma kupić od litewskiego rządu 30,66 proc. akcji litewskiej rafinerii. Wcześniej litewska prasa podawała, że Rosja czyniła starania, by nie dopuścić do przejęcia przez PKN Orlen litewskiej rafinerii.
Według "Lietuvos Rytas", pod koniec sierpnia rosyjscy prokuratorzy zażądali przekazania im listy akcjonariuszy rafinerii. Lista miała być rzekomo potrzebna w związku ze sprawą przeciwko byłemu kierownictwu Jukosu. Jednak sąd okręgowy w Możejkach odrzucił prośbę prokuratorów rosyjskich jako nieuzasadnioną.
Zdaniem przedstawiciela Jukosu na Litwie Tomasa Giżasa, żądanie prokuratorów rosyjskich nie było przypadkowe. "Wszystkie dotychczasowe wydarzenia i wszczęte sprawy wskazują na to, że Rosjanie za wszelką cenę starają się nie dopuścić do sprzedania przedsiębiorstwa (Możejek), chcąc je przejąć" - uważa Giżas.
Pod koniec lipca Rosja wstrzymała dostawy ropy do Mażeikiu Nafta tłumacząc, że między Briańskiem w Rosji a Nowopołockiem na Białorusi doszło do wycieku z ropociągu. Niektórzy analitycy mówili wówczas, że Moskwa usiłuje wywrzeć presję na Litwie i przeszkodzić polskiemu koncernowi w przejęciu litewskiej rafinerii.
Mimo kłopotów PKN Orlen nie wycofał się i w Komisji Europejskiej złożył wstępny wniosek o zgodę na realizację transakcji zakupu Możejek. Ukraiński premier Wiktor Janukowycz, w wywiadzie udzielonym polskiej prasie, w przededniu wizyty w Krynicy oświadczył, że Warszawa nadal pozostaje najbliższym partnerem Kijowa w zjednoczonej Europie.
Media nad Dnieprem spekulowały wcześniej, że Janukowycz może nie pojechać do Krynicy, obawiając się, jak zostanie przyjęty w mieście, które jeszcze do niedawna uchodziło za miejsce spotkań ukraińskiej opozycji.
Wcześniej gościem krynickiego forum był obecny prezydent Wiktor Juszczenko. W 2004 r. Juszczenko wraz z Julią Tymoszenko stanęli na czele "pomarańczowej rewolucji", czyli protestów społecznych, wywołanych fałszowaniem wyborów prezydenckich. Juszczenko rywalizował w nich z faworytem ówczesnego obozu władzy, Wiktorem Janukowyczem.
Zdaniem ukraińskiego premiera, Polska jest dla jego kraju "najbliższym i największym partnerem w Zachodniej Europie". "Jest to pierwszy kraj, który stał się lobbystą Ukrainy w Europie. Największym lobbystą. Jesteśmy zainteresowani dalszym rozwojem tego partnerstwa" - podkreślił szef ukraińskiego rządu w rozmowie z polskimi dziennikarzami. Jarosław Junko (PAP)