Przedsiębiorcy zakończyli już wiele przedsięwzięć, które otrzymały wsparcie ze starej perspektywy finansowej. Znajdują się one teraz w fazie nazywanej przez speców od funduszy unijnych okresem trwałości projektu. Przedstawiciele biznesu muszą wywiązać się w niej z wielu obowiązków.
– Okres trwałości projektu liczony jest od dnia wpływu płatności końcowej na rachunek beneficjenta. W przypadku jej braku należy wziąć pod uwagę dzień zatwierdzenia wniosku o wspomnianą płatność. Okres trwałości przedsięwzięcia dla MŚP wynosi trzy lata. Natomiast dla dużych firm – pięć lat – tłumaczy Grzegorz Bachorski, koordynator w Crido.
Płatność końcowa
Zwraca uwagę, że przedsiębiorcę, który zakończył projekt i otrzymał płatność końcową, nadal obowiązuje umowa o dofinansowanie.
– Wszystkie jej zapisy pozostają w mocy, w szczególności te dotyczące kontroli i trwałości przedsięwzięcia, jego sprawozdawczości i przechowywania odpowiedniej dokumentacji – zaznacza Grzegorz Bachorski.
Co można zmienić w okresie trwałości projektu? Generalnie w tym czasie inwestycja powinna być utrzymana w niezmienionej formie. Beneficjent nie może zakończyć działalności gospodarczej, chyba że grozi mu widmo upadłości. Powinien też kontynuować projekt, na który uzyskał dofinansowanie. Wsparte z funduszy unijnych budynki, maszyny, urządzenia nie mogą być ani modyfikowane, ani sprzedawane. Wyjątkiem jest wymiana przestarzałych elementów infrastruktury lub ich modernizacja.
– Ponadto przez cały okres trwałości przedsięwzięcia infrastruktura musi być wykorzystywana zgodnie z jej pierwotnym przeznaczeniem. Nie może być używana do celów innych niż te określone w projekcie. Beneficjent ma też zakaz przenoszenia działalności produkcyjnej lub usługowej poza teren objęty wsparciem unijnym – wyjaśnia Grzegorz Bachorski.
Co ważne, w okresie trwałości projektu przedsiębiorca musi liczyć się z kontrolami upoważnionych do tego instytucji.
– Mogą one dotyczyć całego okresu realizacji projektu, natomiast w skrajnych przypadkach – terminu od złożenia wniosku o dofinansowanie aż do chwili obecnej. Wówczas kontrolerzy sprawdzą wcześniej przeprowadzone postępowania ofertowe, poniesione w projekcie wydatki i poziom zaawansowania we wdrażaniu rezultatów przedsięwzięcia – wylicza Grzegorz Bachorski.
Badania i rozwój
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku projektów B+R.
– Są to przedsięwzięcia finansowane m.in. przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju z programu szybka ścieżka. Obowiązki beneficjenta sprowadzają się tu przede wszystkim do złożenia raz w roku, do 20 lutego, oświadczenia o zachowaniu trwałości projektu. Drugim ważnym dokumentem składanym co roku przez firmy prowadzące działalność B+R jest kopia sprawozdania PNT-01. Urząd statystyczny przyjmuje je do 31 marca – wyjaśnia Grzegorz Bachorski.
Warto podkreślić, że obowiązki beneficjenta szczegółowo opisuje umowa o dofinansowanie. Mogą być one różne i zależeć od programu, z którego pochodzi unijne wsparcie. W przypadku naruszenia przez przedsiębiorcę trwałość projektu grozi mu zwrot otrzymanego dofinansowania w całości lub w części.