Płytki z Indii zalewają Polskę. Krajowi producenci walczą o wyższe cła - bez sukcesów

CZYTAJ TEŻ: Dlaczego główny ekonomista PB uważa, że wobec narastającego protekcjonizmu powinniśmy postępować bardzo ostrożnie oraz dlaczego Harold James, brytyjski historyk gospodarczy z Uniwersytetu Princeton, specjalizujący się w procesach globalizacji, uważa, że Europa może zyskać na wojnie handlowej (WYWIAD).

Polscy producenci są w stanie wytwarzać ok. 130 mln m kw. płytek ceramicznych rocznie. W Unii Europejskiej Polska jest w top 3, po Hiszpanii i Włoszech. Od kilku lat jednak naszym firmom nie wiedzie się najlepiej - borykają się m.in. z wysokimi cenami energii. Największym problemem jest jednak ofensywa taniej konkurencji z Indii.

Żeby ją powstrzymać, Polska Unia Ceramiczna oraz europejskie stowarzyszenie CET zwróciły się do Komisji Europejskiej o przegląd obowiązujących ceł, postulując ich podwyższenie nawet do 70 proc. z 6,7-8,7 proc. obowiązujących od 2023 r. Branża liczyła, że podczas polskiej prezydencji uda się wywalczyć wzmocnienie ochrony unijnego rynku. Wsparło ją Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT). Prezydencja jednak dobiega końca, a dotychczas nie udało się nic wskórać.

"MRiT dwukrotnie wystąpiło do Komisji Europejskiej z oficjalnym zapytaniem, czy planowane jest wszczęcie nowego postępowania w sprawie importu płytek ceramicznych z Indii w związku z wnioskiem branży ceramicznej oraz czy Komisja zamierza uwzględnić stanowisko europejskich producentów w tej kwestii. Zwracamy Komisji Europejskiej uwagę na zagrożenia dla krajowej produkcji oraz destabilizację rynku wynikającą z nieuczciwej konkurencji cenowej. Czekamy na odpowiedź" - odpisał resort na pytania PB.

Przedsiębiorcy oczekiwali więcej.

- Liczyliśmy, że Polska w trakcie swojej prezydencji w Radzie UE zajmie się ochroną rynku wewnętrznego przed nieuczciwą konkurencją. Tymczasem polska prezydencja się kończy, a nasze apele nie spotkały się z żadnym odzewem. Jesteśmy bardzo rozczarowani – mówi Ferdynand Gacki, prezes Polskiej Unii Ceramicznej, zrzeszającej m.in. Ceramikę Paradyż, Grupę Cerrad, Grupę Cersanit i Grupę Tubądzin.

- Kończąca się prezydencja Polski w UE nie przyniosła żadnych rozwiązań oczekiwanych przez branżę. Brak skutecznych działań ochronnych ze strony UE stawia polskich producentów w dramatycznej sytuacji – wtóruje mu Robert Składowski, prezes Ogólnopolskiej Federacji Przedsiębiorców i Pracodawców Przedsiębiorcy.pl.

Niskie koszty, niskie ceny

Według danych PMR Market Experts w ujęciu ilościowym udział indyjskich płytek w strukturze importu płytek do Polski wzrósł do ponad 50 proc. w 2023 r., podczas gdy w 2018 r. nie przekraczał 24 proc. Dlaczego robią u nas taką furorę? M.in. dlatego, że cena czyni cuda.

- Producenci spoza UE nie muszą stosować się do przepisów związanych z Zielonym Ładem [chodzi m.in. o certyfikaty emisji CO2 – red.], a także innych wymogów związanych z bezpieczeństwem, kontrolą i jakością produkcji - wyjaśnia Szymon Jungiewicz, główny analityk rynku budowlanego w PMR Market Experts.

Płytki importowane z Indii są tańsze od krajowych również za sprawą niskich kosztów pracy i dostępu do tanich surowców energetycznych z Rosji.

– W pierwszych miesiącach 2025 r. były o ok. 31 proc. tańsze względem średniej ceny w imporcie ogółem - informuje Maciej Gazda, szef zespołu badawczego w PMR Market Experts.

Przymusowa emigracja

Sytuacja polskich producentów płytek ceramicznych jest na tyle zła, że część firm rozważa wygaszenie produkcji w Polsce.

- Jeśli nie zostaną podjęte zdecydowane działania na poziomie krajowym i unijnym, należy liczyć się z tym, że niektórzy producenci zostaną zmuszeni do przeniesienia części produkcji za granicę, co odbije się na kondycji krajowych zakładów – ocenia Amadeusz Kowalski, wiceprezes Grupy Tubądzin.

Jego firma z coraz większym niepokojem obserwuje rosnący napływ płytek sprowadzanych m.in. z Indii.

- Oczywiście nie sprzeciwiamy się samej konkurencji. Zdrowa rywalizacja rynkowa sprzyja rozwojowi branży, motywując producentów do tworzenia przewag w obszarze innowacji i jakości. Jednak zalew produktów niskiej jakości trudno uznać za przejaw uczciwej konkurencji, zwłaszcza gdy opiera się ona na wątpliwych praktykach: niespełnianiu norm jakościowych, bezprawnym kopiowaniu wzorów czy państwowym wsparciu, które zaburza równe warunki działania. W takich realiach trudno mówić o sprawiedliwym współzawodnictwie, a konsekwencje mogą być dotkliwe dla rodzimych firm – podkreśla wiceprezes Grupy Tubądzin.

W tym kontekście przypomina, że polska branża ceramiczna to perełka krajowego przemysłu.

– Jest nowoczesna, innowacyjna i rozpoznawalna na świecie. Tworzymy produkty, których nie powstydziliby się ani Włosi, ani Hiszpanie, od lat kojarzeni z absolutną czołówką w tej dziedzinie – podkreśla Amadeusz Kowalski.

Więcej poszkodowanych

- Branża płytek ceramicznych jest jedną z wielu, które ponoszą konsekwencje tego, że produkcja w Europie staje się nieopłacalna. Wynika to zarówno z wyższych cen energii na Starym Kontynencie, jak też kosztów, które ponoszą europejskie firmy w związku z polityką klimatyczną. W efekcie producenci z Europy nie są w stanie konkurować z firmami spoza naszego kontynentu, które nie ponoszą takich obciążeń – mówi Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej.

Wtóruje mu Szymon Jungiewicz z PMR Market Experts.

- Polscy producenci płytek ceramicznych to kolejna branża, która silnie odczuwa negatywne skutki importu spoza obszaru UE - zaznacza ekspert PMR.

Wyjaśnia, że z podobnymi problemami borykają się producenci materiałów budowlanych, a także branża cementowa, której w kość daje import z Ukrainy. Wśród poszkodowanych wymienia też producentów pokryć dachowych (pap, pokryć bitumicznych i membran), a także firmy z sektorów drzewnego i stalowego.