Od 15 września obowiązują nowe przepisy Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.). Dotyczą one transgranicznych reorganizacji spółek prawa, czyli połączeń, podziałów oraz przekształceń. Ponadto wprowadzają nową procedurę reorganizacji działalności, jaką jest podział przez wyodrębnienie, oraz dopuszczają reorganizację spółki komandytowo-akcyjnej. Wyjaśniamy, na czym polegają zmiany.
Pod lupą fiskusa
Tomasz Mankiewicz, adwokat, menedżer w kancelarii Russell Bedford Dmowski i Wspólnicy, podkreśla, że najważniejsze zmiany dotyczą procesów transgranicznych łączenia i podziału spółek prawa handlowego.
– W efekcie nowelizacji przepisów skuteczność transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych została dodatkowo powiązana ze spełnieniem kolejnych warunków formalnych przez spółki biorące udział w procedurze. Na pięć tygodni przed datą planowanego powzięcia uchwały połączeniowej trzeba będzie skierować do sądu rejestrowego plan połączenia transgranicznego oraz wystosować zawiadomienia do wspólników, wierzycieli oraz przedstawicieli pracowników o możliwości złożenia uwag w związku z szykowanym połączeniem. Sześć tygodni przed uchwałą połączeniową zarząd spółki musi dokonać pierwszego zawiadomienia wspólników o zamiarze połączenia z inną spółką – zwraca uwagę Tomasz Mankiewicz.
Dodaje, że bardzo istotne zmiany nastąpiły w zakresie wniosku o wydanie zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego z polskim prawem.
– Na szczególną uwagę zasługuje wymóg złożenia przez zarząd spółki wniosku do właściwego organu podatkowego o wydanie opinii zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej. Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie opiniował transgraniczne operacje łączenia, podziału lub przekształcenia spółek pod kątem ryzyka nadużyć i unikania opodatkowania. Będzie też sprawdzał, czy dokonanie planowanych transakcji może być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem tzw. klauzul LOB [limitation of benefits – przyp. red.], zmierzających do pozbawienia spółki korzyści podatkowej uzyskanej wskutek sztucznych ustaleń lub zastosowania sztucznych struktur – informuje Tomasz Mankiewicz.
Sąd rejestrowy przed wydaniem zaświadczenia zbada, czy połączenie transgraniczne nie służy nadużyciu, naruszeniu lub obejściu prawa.
– W przypadku poważnych wątpliwości sąd będzie mógł zwrócić się o opinię do właściwych organów lub biegłych. Istnieją poważne wątpliwości, czy taka procedura nie wpłynie negatywnie na czas niezbędny dla przeprowadzenia przekształceń. Warto podkreślić, że zarząd spółki, sporządzając sprawozdanie wyjaśniające podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne dla połączenia transgranicznego, będzie musiał szczegółowo wyjaśnić skutki tego procesu dla pracowników. Przepisy dopuszczają sporządzenie odrębnego sprawozdania skierowanego wyłącznie dla pracowników oraz odrębnego dla wspólników – wyjaśnia ekspert.
Podział przez wyodrębnienie
Nowe regulacje wprowadzają korzystny z punktu widzenia grup kapitałowych sposób podziału spółki nazwany podziałem przez wyodrębnienie.
– Polega on na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na inną spółkę, w zamian za udziały lub akcje spółki przejmującej. Ta forma podziału jest zbliżona do funkcjonującego dotychczas podziału przez wydzielenie. Jednakże w przypadku podziału przez wyodrębnienie udziały lub akcje w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej otrzyma spółka dzielona, zaś w przypadku podziału przez wydzielenie udziały lub akcje przypadałyby wspólnikom spółki dzielonej, nie zaś samej spółce. Skutkiem powyższego powstanie podmiot zależny od spółki dzielonej. Warto podkreślić, że w przypadku podziału przez wyodrębnienie mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną majątku lub jego części, co odróżnia opisywaną procedurę od zwykłej procedury aportowej – podkreśla Tomasz Mankiewicz.
Nowelizacja K.s.h. wprowadziła także uproszczony typ łączenia spółek. Połączenie będzie mogło być przeprowadzone bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej w przypadku, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach. Druga możliwość: gdy wspólnicy łączących się spółek mają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach.