Przepisy podatkowe dotyczące ulg B+R oraz IP Box w ostatnim czasie uległy zmianom – i wielu przedsiębiorców nie ma pewności, jak należy je stosować. Wyjaśniają to nasi eksperci.
Możliwa jest symultanka
– Prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej jest warunkiem opodatkowania określonej kategorii przychodów 5-procentową stawką w ramach tzw. IP Box. Tym samym, aby w ogóle mówić o możliwości skorzystania z tej ulgi, podatnik przede wszystkim musi prowadzić wspomnianą działalność – podkreśla Bartosz Głowacki, doradca podatkowy i partner w MDDP.
Ustawa o podatku dochodowym (CIT oraz PIT) do końca 2021 r. nie wyjaśniała, czy ulgę B+R i opodatkowanie w ramach IP Box można łączyć w rozliczeniu za ten sam rok podatkowy, jeżeli obie te preferencje dotyczyły tego samego projektu (tzw. kwalifikowanego prawa własności intelektualnej). Odpowiedź na to pytanie pojawiła się dopiero w objaśnieniach Ministerstwa Finansów (MF) dotyczących IP Box. Resort kategorycznie odmówił łączenia tych dwu preferencji.
– W objaśnieniach MF stwierdziło, że ulgi B+R nie można uwzględniać w obliczeniu podstawy opodatkowania podlegającej 5-procentowemu podatkowi z IP Box, a więc podatnik nie może równocześnie stosować obu ulg w stosunku do tego samego dochodu. Można jednak robić to w sposób naprzemienny - w tym sensie, że dochód deklarowany do IP Box nie może być objęty odliczeniem z tytułu działalności B+R – wyjaśnia Bartosz Głowacki.
Od 1 stycznia 2022 r. nastąpiła istotna zmiana regulacji, wprowadzona przez tzw. Polski Ład.
– Możliwe stało się łączenie obu tych ulg w taki sposób, że od dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej można odliczyć koszty kwalifikowane dla ulgi B+R, które doprowadziły do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia przez podatnika tego prawa kwalifikowanego. Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy, zmiana ta miała na celu stymulowanie dalszego wzrostu nakładów na działalność badawczo-rozwojową, pobudzenie inwestycji przedsiębiorstw, szczególnie w te obszary, które mogą przyczynić się do wzmocnienia lub budowy przewagi konkurencyjnej – zaznacza Bartosz Głowacki.
Oznacza to, że przedsiębiorca spełniający warunki do skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej i opodatkowania wg stawki 5 proc. w ramach IP Box nie musi wybierać pomiędzy dwiema podatkowymi preferencjami na innowacje. Przepisy pozwalają zatem na ich symultaniczne stosowanie.
Etapy ulgi
Konrad Medoliński, doradca podatkowy i menedżer w MDDP, wskazuje na kolejny ważny aspekt.
– Ulga B+R to ulga kosztowa, polegająca na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków już raz uwzględnionych przy jej ustalaniu jako koszty uzyskania przychodów. Z kolei opodatkowanie w ramach tzw. IP Box to preferencja dochodowa. Tym samym zastosowanie ulgi B+R wystąpi na etapie wytworzenia, ulepszania, lub rozwijania kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Następnie zasadność skorzystania z preferencji IP Box pojawi się na etapie komercjalizacji tak wytworzonego, rozwiniętego czy ulepszonego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, co może nastąpić w tym samym roku podatkowym lub w różnych latach podatkowych – zwraca uwagę Konrad Medoliński.
Taka była w 2022 r. łączna kwota kosztów odliczonych dzięki uldze B+R
B+R
Ulga polega na możliwości odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków związanych z prowadzeniem prac badawczo-rozwojowych. Przedsiębiorstwa, niezależnie od wielkości, mogą korzystać z dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania w wysokości 100 proc. kosztów kwalifikowanych. W przypadku podatników posiadających status centrum badawczo-rozwojowego wysokość odliczeń może sięgać nawet 150 proc. tych kosztów.
IP Box
Polega na preferencyjnym opodatkowaniu dochodów z praw własności intelektualnej, które podlegają ochronie prawnej (np. patent, autorskie prawo do programu komputerowego) i zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone w ramach prowadzonej przez podatnika działalności B+R. Jeżeli firma w Polsce wytwarza własne IP (prawo własności intelektualnej), wówczas zyski z niej są opodatkowane stawką 5 proc.
W 2022 r. z ulgi B+R skorzystało 2,3 tys. spółek (podatnicy CIT) – o 254 więcej niż rok wcześniej. Zastosowało ją również 1 tys. PIT-owców, a więc o 500 mniej niż w 2021 r. Spółki odliczyły w ten sposób 6,5 mld zł kosztów (2,3 mld zł więcej niż w 2021 r.). Natomiast podatnicy PIT odliczyli w ubiegłym roku 416 mln zł kosztów. Oznacza to, że podatnicy CIT i PIT dzięki niej odliczyli łącznie 7 mld zł kosztów.
Z ulgi IP Box w 2022 r. skorzystały 172 spółki. Zaoszczędziły one na podatku CIT łącznie 113 mln zł.