Jeżeli właściciel firmy nie zgadza się ze stanowiskiem instytucji kontrolującej jego projekt z dofinansowaniem unijnym, może się od niego odwołać. Kiedy wspomniana instytucja podtrzymuje argumenty, beneficjent musi liczyć się z otrzymaniem wezwania o zwrot dotacji powiększonej o odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. Grozi mu to, gdy wydaje pieniądze unijne niezgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem lub z naruszeniem procedur określonych w umowie międzynarodowej.
Uwaga na termin
W takim wezwaniu przedsiębiorca dostaje informację, w jaki sposób powinien zwrócić dofinansowanie. Może to zrobić na wskazany rachunek bankowy lub wyrazić pisemną zgodę na pomniejszenie kolejnych płatności o kwotę podlegającą zwrotowi. Ponadto przedstawiciele instytucji wyznaczają termin, w jakim powinno to nastąpić. Wynosi on 14 dni i jest liczony od dnia doręczenia wezwania.
– Jeżeli przedsiębiorca nie zastosuje się do jego treści, instytucja podejmuje kolejny krok w postaci wydania tzw. decyzji określającej. Dotyczy ona kwoty przypadającej do zwrotu, sposobu, w jaki należy to zrobić i terminu realizacji – mówi Adrian Stępień, starszy menedżer w Crido.
Beneficjent może złożyć odwołanie od tej decyzji. Instytucja musi je rozpatrzyć. Następnie wydana przez nią decyzja jest już ostateczna.
Adrian Stępień zwraca uwagę na tzw. sankcję wykluczenia przedsiębiorcy z możliwości otrzymania pieniędzy unijnych w przyszłości.
– Sytuacje, w których może być zastosowane takie rozwiązanie, określają szczegółowo przepisy ustawy o finansach publicznych. Odpowiednia instytucja ma prawo nałożyć sankcję na przedsiębiorcę, jeśli otrzyma od niego płatności na podstawie nieautentycznych dokumentów lub wydawaniu dotacji towarzyszy popełnienie przestępstwa potwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu. Sankcja nakładana jest również wtedy, jeśli beneficjent nie zwróci dofinansowania wraz z odsetkami w ciągu 14 dni od dnia upływu terminu wyznaczonego w decyzji ostatecznej – wyjaśnia starszy menedżer w Crido.
Okres takiego wykluczenia, co do zasady, rozpoczyna się w momencie, kiedy decyzja instytucji określająca wysokość kwoty do zwrotu, stała się ostateczna. Natomiast kończy się po trzech latach od dnia zwrotu dofinansowania.
Wyłączenia podmiotowe
Adrian Stępień zauważa ponadto, że ustawa o finansach publicznych przewiduje wyłączenia podmiotowe w sprawie sankcji. Nie stosuje się ich m.in. do samorządowych osób prawnych i niektórych podmiotów leczniczych.
Warto podkreślić, że beneficjentowi przysługuje również prawo wniesienia odwołania od konieczności zwrotu pieniędzy unijnych do instytucji drugiej instancji. Informacja o tym, jaki organ pełni tę funkcję, wynika z pouczenia zawartego w decyzji o możliwości złożenia wspomnianego odwołania.
– Po jego rozpatrzeniu instytucja będąca organem drugiej instancji wydaje ostateczną decyzję dla beneficjenta. Nie musi ona jednak oznaczać końca postępowania w danej sprawie. Nawet ostateczna decyzja nie zamyka przedsiębiorcy drogi do dochodzenia swoich praw przed sądem i kwestionowania nałożonego na niego obowiązku zwrotu pieniędzy – konkluduje Adrian Stępień.