Jak przygotować się na wyzwania jutra?

Tempo zmian na świecie przypomina jazdę kolejką górską bez pasów bezpieczeństwa. Specjaliści od marki pracodawcy nie mogą sobie pozwolić na drzemkę – bo gdy tylko przymkną oczy, krajobraz zmienia się nie do poznania. Najpierw pandemia: biura opustoszały, a oni w ekspresowym tempie musieli nauczyć się organizować pracę, rekrutację i onboarding przez ekran komputera. Potem wojna tuż za granicą – i nowy obowiązek: dbać o psychiczny fundament pracowników kruszący się pod naporem lęku i niepewności. A kiedy świat jeszcze nie ochłonął, na scenę wkroczyła sztuczna inteligencja – z pytaniem, czy to sprzymierzeniec człowieka, czy konkurent, który wyciągnie rękę po nasze etaty.

Nic dziwnego, że właśnie te wyzwania stawały się motywami przewodnimi projektów zgłaszanych do poprzednich edycji naszego konkursu Siła Przyciągania. Nie inaczej jest teraz. W kalejdoskopie kryzysów i rewolucji, które przetaczają się przez rynek, coraz wyraźniej widać jedno: najlepiej radzą sobie ci, którzy uczą się najszybciej.

Trzy składniki sukcesu

Kompetencje przyszłości – jeszcze niedawno modne hasło – dziś są przepustką do kariery i warunkiem konkurencyjności firm. Trzy z nich szczególnie się wyróżniają. Pierwszą jest uczenie się przez całe życie. Wyobraźmy sobie organizację, która tętni życiem, bo rozwija swoich ludzi. Workplace Learning Report (LinkedIn, 2022) maluje inspirujący obraz: aż 94 proc. pracowników deklaruje, że chętniej zostaje w firmie, która oferuje im szkolenia. To nie tylko liczby – to dowód na to, że inwestycja w naukę buduje więź, lojalność i poczucie sensu. Co więcej, 68 proc. ankietowanych przyznaje, że takie wsparcie rozpala w nich iskrę motywacji do osiągania zawodowych celów. Czyż nie jest to piękny przykład, jak rozwój osobisty splata się z sukcesem organizacji?

Warto też wziąć do ręki raport Future of Jobs / Reskilling Initiatives (Światowe Forum Ekonomiczne, 2024-25). Podkreśla on, że aktywne programy podnoszenia kwalifikacji to nie tylko sposób na zabezpieczenie przyszłości pracowników, ale i klucz do budowania przewagi konkurencyjnej firm. Takie podejście staje się mostem łączącym stabilność zatrudnienia z innowacyjnością przedsiębiorstw.

Drugą ważną kompetencją jutra jest krytyczne myślenie rozumiane jako trafna analiza danych, ale także odwaga, by spojrzeć poza utarte schematy i zakwestionować sugestie – nawet te podsunięte przez sztuczną inteligencję czy zaawansowane systemy IT. Czy pracodawcy już to rozumieją? Owszem. Jak podaje raport Global Skills Report 2023 od Coursera, myślenie krytyczne jest jedną z umiejętności najczęściej poszukiwanych przez firmy na całym świecie, szczególnie w kontekście rosnącej roli technologii. Aż 60 proc. przełożonych wskazało, że pracownicy zdolni do studiowania arkuszy kalkulacyjnych, wyciągania wniosków i proponowania innowacji decydują o sukcesie organizacji. Wygląda na to, że w gospodarce cyfrowej nie wystarczy znać narzędzia, trzeba umieć je mądrze wykorzystać.

Do tego dochodzi głos guru biznesu, Petera Druckera, który już dekady temu mawiał: „Najważniejszym zadaniem menedżera jest zadawanie właściwych pytań”. Te słowa ciągle rezonują, bo w środowisku przeładowanym informacjami, raportami i prognozami to właśnie umiejętność formułowania wątpliwości i stawiania precyzyjnych pytań oraz odróżnia przywódców od tych, którzy jedynie podążają za tłumem.

Trzecia istotna kompetencja ma charakter interpersonalny, relacyjny. Wstrząsy społeczne i polityczne ostatnich lat uświadomiły nam, że fundamentem każdej firmy jest człowiek. Empatia, skuteczna komunikacja, budowanie zaufania i troska o dobrostan zespołu nie są już miękkim dodatkiem, lecz twardą walutą rynku. Technologie mogą wspierać, ale nie zastąpią zdolności tworzenia więzi i wspólnoty. Za idealne uchodzi miejsce pracy, w którym ludzie czują się widziani i słyszani. To nie musi być utopia. Badanie State of the Global Workplace 2023 przeprowadzone przez Gallupa pokazuje, że zespoły prowadzone przez szefów z wysoką inteligencją społeczną notują o 20 proc. wyższą produktywność, a ich podwładni deklarują o 30 proc. większe zaangażowanie. Co więcej, firmy dbające o rozwój emocjonalnych przewag swoich liderów mają niższą rotację pracowników – nawet o 15 proc. w porównaniu z organizacjami, które pomijają ten aspekt.

Przywództwo bez tytułów

Wymienione trzy megakompetencje – uczenie się przez całe życie, myślenie krytyczne i umiejętności społeczne – tworzą podstawę nowoczesnego przywództwa. To supermoc, która wyróżniała się w każdej edycji Siły Przyciągania i prawdopodobnie będzie równie ważna w kolejnych odsłonach konkursu PB. Przywództwo zyskuje na znaczeniu w obliczu zmian pokoleniowych. Dla generacji Z i młodszych milenialsów kariera to coś więcej niż wspinanie się po szczeblach hierarchii – to poszukiwanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, możliwości rozwoju osobistego i realnego wpływu na otoczenie. Jednocześnie raport Deloitte Global Gen Z and Millennial Survey 2024 ujawnia, że aż 86 proc. młodych osób poszukuje w pracy poczucia celu, co daje nadzieję na wyłonienie się liderów z pasją, świeżym spojrzeniem i energią do brania spraw we własne ręce.

Czy to oznacza, że Igreki i Zetki odrzucają tradycyjne role przywódcze? Absolutnie nie. Współczesne przywództwo przybiera nowe oblicze – nie wymaga już wysokiego stanowiska czy formalnej władzy. To raczej postawa, która przejawia się w pozytywnym oddziaływaniu na kolegów, inicjowaniu zmian i budowaniu kultury opartej na odpowiedzialności, współpracy i wzajemnym szacunku. Jak głosi Simon Sinek, ceniony mówca motywacyjny: „Liderzy inspirują innych, by sami stali się liderami”. To zdanie oddaje esencję tego, czym jest przywództwo dzisiaj – to zdolność do motywowania ludzi, by brali odpowiedzialność za swoje działania i wspólnie tworzyli coś wartościowego. Badanie Future of Leadership 2025 od McKinsey & Company rzuca światło na tę nową rzeczywistość, wskazując, że organizacje wspierające „liderów bez tytułu” – czyli tych, którzy przewodzą poprzez przykład, a nie stanowisko – osiągają o 25 proc. wyższą innowacyjność.

Tempo zmian na świecie ciągle przyspiesza, a pracodawcy, którzy nie chcą pozostać w tyle, muszą inwestować w rozwój kompetencji przyszłości. To właśnie one – jak w lustrze – odbijają się w projektach zgłaszanych do konkursu Siła Przyciągania, gdzie widać, jak employer branding staje się przestrzenią innowacji i odwagi. Najcenniejsze jest jednak to, że dobre praktyki nie pozostają w murach pojedynczych firm – rozchodzą się po rynku, inspirując kolejne przedsiębiorstwa. Dzięki temu krok po kroku rysuje się swoista mapa drogowa dla wszystkich polskich liderów, którzy chcą być gotowi na wyzwania jutra.