Abris Capital wkrótce otrzyma wstępne oferty od podmiotów zainteresowanych przejęciem FM Banku PBP — dowiedział się nieoficjalnie „Puls Biznesu”. Paweł Boksa, partner funduszu odpowiedzialny za transakcję, odmówił komentarza. Jednak z naszych ustaleń wynika, że proces sprzedaży wymuszony przez decyzję regulatora rynku (ramka) jest bardzo zaawansowany (pierwotnie bank miał zmienić właściciela do końca roku), a Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) zna listę potencjalnie zainteresowanych, którzy podpisali umowy o zachowaniu poufności. „PB” również udało się ją poznać. Jest długa — znalazło się na niej 14 podmiotów i roi się od niespodzianek.
Fundusze z doświadczeniem
Najwięcej na liście jest funduszy private equity. Wśród nich Enterprise Investors, właściciel m.in. Skarbiec TFI i domu maklerskiego XTB, oraz notowany na giełdzie fundusz MCI, który do tej pory nie inwestował w branży finansowej. Jednak od kilku miesięcy szefem MCI jest Cezary Smorszczewski, bankowiec z długim stażem, jeden z twórców Alior Banku. Prezes MCI odmówił komentarza na temat tego, czy MCI jest zainteresowany przejęciem FM Banku, ale nie ukrywa, że dla funduszu branża finansowa jest interesująca.
— Usługi finansowe są dla nas bardzo interesującym sektorem. Mocno przenikają się z sektorami telekomunikacyjnym i internetowym, w których się specjalizujemy. Sektor finansowy czekają duże zmiany związane z rozwojem technologii mobilnych, i to stwarza ciekawe możliwości — mówi Cezary Smorszczewski. Konkurentami polskich funduszy są światowi giganci, którzy do tej pory w Polsce nie inwestowali: AnaCap, Lone Star, Corsair Capital, JC Flowers, JRJ Group, Palamon Capital Partners (o inwestorach czytaj w ramce obok). Problem w tym, że Wojciech Kwaśniak, wiceprzewodniczący KNF, wielokrotnie publicznie deklarował, że fundusze private equity nie są mile widziane w roli właścicieli banków w Polsce. Łukasz Dajnowicz, rzecznik KNF, informuje, że stanowisko nadzoru w tej sprawie się nie zmieniło.
— Fundusze private equity to grupa inwestorów o specyfice, która nie sprzyja ostrożnemu zarządzaniu bankiem — mają dość krótki horyzont inwestycyjny i szukają szybkiego wzrostu wartości akcji — tłumaczy Łukasz Dajnowicz. Jego zdaniem, fakt, że fundusz jest właścicielem banku w innym kraju, niewiele zmienia.
— Każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie. Sprawdzamy źródła finansowania transakcji, prosimy nadzory z innych krajów o opinię — mówi Łukasz Dajnowicz. Mimo otwartej niechęci KNF do funduszy eksperci nie odbierają im szans w wyścigu po FM Bank.
— Nadzór otwarcie mówił, że nie ma przeciwwskazań do tego, by fundusze finansowały start-upy w bankowości — tak było przecież z Alior Bankiem, a FM Bank PBP jest właśnie na początkowym etapie rozwoju. Poza tym byłaby to transakcja fundusz — fundusz. Dużo łatwiej ją pobłogosławi, niż gdyby fundusz miał odkupić bank od inwestora strategicznego. Kluczową sprawą jest to, czy fundusz będzie w stanie pokazać twarde zaplecze finansowe i merytoryczne — mówi osoba dobrze znająca stanowisko KNF.
Miliarder z pomysłem
Według naszych ustaleń w wyścigu po najmniejszy polski bank udział chce wziąć także Michał Sołowow. Byłby to debiut w branży finansowej przedsiębiorcy, który wyrósł z budowlanki, a jest właścicielem przemysłowego imperium (chemiczny Synthos, producent ceramiki łazienkowej Rovese oraz producent podłóg Barlinek). Jednak od pewnego czasu intensywnie analizuje możliwość wejścia w inne branże. Najmłodszym jego dzieckiem jest sklep internetowy Nexterio, przyglądał się opcji przejęcia pakietu w operatorze infrastruktury światłowodowej Hawe, ale zrezygnował na dość wczesnym etapie. O zainteresowaniu branżą finansową mówił w niedawnym wywiadzie dla „Pulsu Biznesu”.
— Pięć lat temu chciałem zainwestować w Polsce w bank internetowy. Niestety, nie zrobiłem tego. Nie wiem, czy tego nie zrobię, tylko że już nie w Polsce, ale gdzieś na świecie — przez kupno małego banku czy operatora telekomunikacyjnego — mówił Michał Sołowow w maju na łamach „Pulsu Biznesu”. Przejęcie FM Banku wpasuje się w ten model biznesu. Bank jest mały, a jego szef — Sławomir Lachowski — jest twórcą bankowości internetowej w Polsce.
To pod jego skrzydłami mBank zbudował mocną pozycję w Polsce i ruszył na podbój Czech. Nie raz i nie dwa zapowiadał, że ma pomysł na bank mobilny, który może osiągnąć równie spektakularny sukces. W końcu dopiął swego — na początku czerwca FM Bank uruchomił bank mobilny Smart Bank. Dlatego może być to interesujący projekt dla kieleckiego przedsiębiorcy. Pytanie, jak na takiego właściciela spojrzy nadzorca. Z jednej strony prywatni inwestorzy w sposobie zarządzania biznesami są podobni do funduszy private equity, z drugiej jednak są też istotne różnice — nie inwestują cudzych pieniędzy i nie mają z góry określonego momentu wyjścia.
— W takich przypadkach kluczowe jest to, czy inwestor daje rękojmię stabilnego zarządzania bankiem — sprawdzimy dotychczasową działalność, zaplecze kapitałowe oraz posiadanie odpowiedniego know-how i kadry do zarządzania bankiem — mówi Łukasz Dajnowicz. Dotychczasowa działalność Michała Sołowowa nie powinna wzbudzać kontrowersji nadzorcy, a dobrą opinię prywatnym inwestorom w bankach zrobił Leszek Czarnecki, który kontroluje grupę Getin.
Branżowy z determinacją
KNF nie ukrywa jednak, że najchętniej oddałaby bank w ręce innego banku. Tych na liście nie brakuje. Kilka tygodni temu pisaliśmy, że poważnie zainteresowany FM Bankiem PBP jest BOŚ Bank. Nie jest on jedyny — umowy warunkujące przystąpienie do procesu podpisały także Alior Bank oraz PKO Bank Polski. Ten pierwszy jest jednak murowanym faworytem do przejęcia Meritum Banku, a eksperci wątpią, by dostał zgodę KNF na przejęcie dwóch banków. Z drugiej strony nie można zapominać, że jeszcze na początku roku trwały zaawansowane prace nad fuzją FM Banku PBP i Meritum.
Dla PKO BP zakup banku oznaczałby mocniejsze wejście w bankowość dla mikrofirm, ale według naszych ustaleń, państwowy gigant traktuje proces raczej jako możliwość przyjrzenia się biznesowi, niż ma rzeczywiste zamiary akwizycyjne. Listę potencjalnych kupców uzupełniają podmioty z branży finansowej, ale nie banki. Jednym z nich jest Kredyt Inkaso, notowana na giełdzie firma windykacyjna i zarządzająca wierzytelnościami. Drugim Profireal Group, środkowoeuropejska grupa zajmująca się udzielaniem pożyczek i inwestowaniem, a w Polsce działająca pod szyldem Profi Credit.
Burzliwa historia malucha
FM Bank PBP z aktywami poniżej 3 mld zł obsługuje kilkadziesiąt tysięcy mikrofirm i kilkadziesiąt firm średniej wielkości. Powstał w 2013 r. w wyniku fuzji FM Banku i PBP, dwóch banków kontrolowanych przez Abris Capital. Fundusz miał ambitny plan rozwoju banku pod kierownictwem Sławomira Lachowskiego, zapowiadał wprowadzenie banku na GPW, ale plany storpedowała interwencja KNF — na początku kwietnia nadzorca odebrał funduszowi prawo wykonywania głosu z akcji oraz nakazał mu sprzedaż banku do końca roku. Tłumaczył, że akcjonariusz nie zapewnia stabilności zarządzania bankiem. Decyzje wzbudziły wiele kontrowersji, Abris się odwołał i pod koniec lipca KNF cofnęła nakaz sprzedaży. Fundusz zapowiada walkę w sądzie oraz w międzynarodowym trybunale arbitrażowym.
14 zainteresowanych
Alior Bank — polski bank notowany na GPW, którego głównym akcjonariuszem jest włoska rodzina Zalewskich. Spółka kierowana przez Wojciecha Sobieraja ma za sobą kilka przejęć, ostatnio dostała zgodę na zakup jednego ze SKOK-ów.
AnaCap — fundusz z siedzibą w Londynie, który zarządza ponad 2,1 mld EUR. Ma duże doświadczenie w sektorze finansowym: jest m.in. właścicielem Equa Banku w Czechach i brokerów ubezpieczeniowych we Francji i w Wielkiej Brytanii.
BOŚ Bank — bank kontrolowany przez państwo, którego strategia oparta jest na ekologii. W ostatnich latach rozważane były różne koncepcje od sprzedaży po fuzję z innymi państwowymi bankami. Akwizycja ma bankowi kierowanemu przez Mariusza Klimczaka dać nowy impuls do rozwoju.
Corsair Capital — amerykański fundusz, który powstał w 1992 r. Był akcjonariuszem Banku Handlowego, PZU, Swedbanku oraz banków w USA, Ameryce Południowej, a nawet Korei Południowej, a obecnie jest inwestorem w bankach w USA i Nigerii.
Enterprise Investors — pionier rynku private equity w Polsce. Od 1990 r. stworzył osiem funduszy, które zainwestowały 1,6 mld EUR w 132 firmy. Za 105 zakończonych inwestycji uzyskał 2,1 mld EUR. Branża finansowa nie jest mu obca — w 2006 r. odkupił od BRE Banku Skarbiec TFI, który wkrótce ma trafić na GPW, a w 2011 r. wszedł do XTB, największego polskiego domu maklerskiego oferującego inwestycje na foreksie.
JC Flowers — fundusz założony przez Jamesa Christophera Flowersa, wieloletniego menedżera w banku Goldman Sachs. Inwestował w m.in. Shinsei Bank, NIBC Bank, HSH Nordbank. Był jednym z pierwszych, który ostrzegał amerykańskiego ministra skarbu, że Lehman Brothers i AIG grozi upadek, później był jednym z głównych doradców w wyprowadzaniu amerykańskiego systemu finansowego z kryzysu.
JRJ Group — fundusz z Londynu, który inwestuje głównie w branży finansowej. W portfelu ma m.in. ETX Capital, platformę foreksową i działającego globalnie brokera handlującego surowcami i energią Marex Spectron.
Kredyt Inkaso — firma windykacyjna i zarządzająca wierzytelnościami notowana na warszawskiej giełdzie, która prowadzi ekspansję zagraniczną w Rosji, Rumunii i Bułgarii. Niedawno prezes Paweł Szewczyk informował, że spółka negocjuje z funduszem, który ma wesprzeć firmę w zakupach wierzytelności od banków.
Lone Star — gigant w branży private equity, który w 13 funduszach zgromadził 52 mld USD. Pieniądze powierzają mu m.in. amerykańscy milionerzy. Jest akcjonariuszem m.in. niemieckiego banku IKB.
MCI — fundusz private equity notowany na GPW, którym od kilku miesięcy kieruje Cezary Smorszczewski.
Do tej pory przeprowadził ponad 50 inwestycji w Europie Środkowej i Wschodniej, a jego wartość aktywów pod zarządzaniem przekracza 1,33 mld zł.
Michał Sołowow — jeden z najbogatszych Polaków, właściciel m.in. notowanych na GPW: Synthosu, chemicznego koncernu, Rovese i Barlinka, producentów artykułów wyposażenia wnętrz, oraz dewelopera Echo Investment.
Palamon — fundusz z siedzibą w Londynie, którego wielkość przekracza 1,3 mld EUR. Inwestuje w różnych branżach, doświadczenie w finansowej ma niewielkie — w 2010 r. sprzedał Nordax, skandynawską firmę pożyczkową.
PKO Bank Polski — największy polski bank, którego głównym akcjonariuszem jest skarb państwa. W ubiegłym roku bank odkupił od Nordei biznes w Polsce, przymierza się do ekspansji zagranicznej.
Profireal Group — środkowoeuropejska grupa zajmująca się działalnością pożyczkową i inwestycyjną, w Polsce od 2004 r. udziela tzw. szybkich pożyczek pod marką Profi Credit. Jest numerem dwa na tym rynku.