ESG compliance — czym jest i jak wpływa na zarządzanie biznesem?

Przedsiębiorstwa na całym świecie mają rozwijać się w sposób bardziej odpowiedzialny i zrównoważony. To nie tylko efekt presji ze strony regulatorów, inwestorów, kredytodawców, ale także samych pracowników i konsumentów. Sposobem na zmianę kursu w kierunku bardziej odpowiedzialnego biznesu są standardy ESG.

Materializujące się ryzyka związane z ochroną środowiska, kwestiami społecznymi i ładem korporacyjnym stawiają przedsiębiorstwa na całym świecie przed epokowym wyzwaniem. Dostosowanie się do nowych reguł oznacza nie tylko konieczność zmian na poziomie prawnym, ale wymaga też skrupulatnej oceny wpływu firmy na jej otoczenie i określenie mierzalnych celów prowadzących do zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju. W takim otoczeniu konieczne jest przyjęcie strategii uwzględniającej czynniki ESG.

Weź udział w II edycji “ESG Forum”, 21 września, Warszawa >>

ESG, czyli środowisko naturalne, społeczeństwo i ład korporacyjny

ESG (ang. Environmental, Social and Corporate Governance) dotyka obszarów związanych z ochroną środowiska naturalnego, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym. To kluczowe kryteria, na które powinna zwracać uwagę każda firma dążąca do odpowiedzialnego i zrównoważonego rozwoju. Zasady te nie są wyłącznie wymysłem regulatorów. Zmian w tym zakresie oczekują też inwestorzy, banki, pracownicy i sami konsumenci, dla których polityka zrównoważonego rozwoju często jest elementem wpływającym na decyzje zakupowe.

Prekursorem standardów ESG jest koncepcja CSR (ang. Corporate Social Responsibility), czyli społeczna odpowiedzialność biznesu. ESG obejmuje jednak więcej obszarów niefinansowych, pozwalających lepiej określić wartość firmy w oczekiwanym przez rynek ujęciu. CSR skupia się na odpowiedzialności biznesu, która może być wykorzystywana w działaniach marketingowych w celu stworzenia określonego wizerunku przedsiębiorstwa. Metodologia ESG stawia na bardziej mierzalną ocenę przyjętych celów.

Powodów, dla których firmy decydują się na zrównoważony rozwój, jest wiele — do tych najbardziej prozaicznych, jak dostęp do tańszego finansowania, do tak ulotnych jak moralność i empatia właścicieli biznesu. Wprowadzenie ESG do długofalowej strategii przedsiębiorstwa wynika też z wymogów zgodności z regulacjami (compliance). Zaniechania w tym obszarze mogą spowodować m.in. trudności z prawidłową wyceną przedsiębiorstwa, co będzie kłopotliwe dla inwestorów i banków udzielających finansowania.

Filary koncepcji ESG

Jednym z filarów koncepcji ESG (ang. environmental) jest ochrona i przeciwdziałanie degradacji środowiska naturalnego. Przedsiębiorstwa odpowiedzialne społecznie powinny stworzyć politykę środowiskową pozwalającą na mierzalną weryfikację przyjętych założeń i opierającą się o konkretny plan. Ważne jest też określenie ryzyk dla samego biznesu wynikających ze zmian klimatycznych. W obszarze tym firmy powinny skupiać się m.in. na takich aspektach jak:

• zużycie energii,

• emisja zanieczyszczeń,

• zaopatrzenie w surowce,

• gospodarka wodna,

• energia odnawialna.

Kolejny element koncepcji ESG stanowią kwestie społecznej odpowiedzialności i praw człowieka (ang. social responsibility). Cele te powinny być realizowane zarówno w samej firmie, jak i na zewnątrz. Działania skierowane na przedsiębiorstwo to np. równości płac na tych samych stanowiskach bez względu na płeć, przestrzeganie praw pracowniczych, bezpieczeństwo i ochrona danych, zwalczanie nierówności czy prowadzenie polityki dla dostawców. W tym obszarze ważna jest także polityka informacyjna przedsiębiorstwa.

Ład korporacyjny (ang. corporate governance) jest ostatnim filarem koncepcji ESG. Szczególnie ważnym z dla długoterminowych inwestorów, gdyż wpływa na zaufanie do przedsiębiorstwa i prowadzonego biznesu. W zakresie analizy pozostają tu takie elementy jak: nadzór nad firmą, struktura zarządu przedsiębiorstwa, respektowanie obowiązków informacyjnych względem udziałowców, wynagrodzenia kadry kierowniczej, respektowanie praw udziałowców, przejrzystość podatkowa czy przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu.

Kryteria ESG — jak wpływają na zarządzanie biznesem?

Zarządzający zaczynają dostrzegać, że zaniechanie wprowadzania zmian w obszarze ESG może w średnim i długim terminie negatywnie wpłynąć zarówno na postrzeganie, jak i kondycję finansową przedsiębiorstwa. Kończą się czasy filozofii prowadzenia biznesu w oparciu o gołosłowne i niemierzalne strategie, mające na celu kreowanie obietnic bez realnego przełożenia na rzeczywistość.

Prowadzenie działalności odpowiedzialnej społecznie i stworzenie polityki klimatycznej zapewniającej ochronę środowiska naturalnego, to sposób na bardziej różnorodne i tańsze źródła finansowania, tj. kredyty na preferencyjnych warunkach czy programy rządowe.

Koncepcja ESG jest też sposobem na skuteczną rekrutację talentów. Osoby poszukujące pracy, szczególnie młode, coraz częściej zwracają uwagę na pozapłacowe aspekty zatrudnienia. Istotnym elementem wpływającym na wybór miejsca pracy może być realizowana przez firmę polityka równości, wysokiej jakości ład korporacyjny, wspieranie lokalnych społeczności czy ochrona środowiska.

Trend ten będzie się nasilał. Do głosu dochodzi pokolenie millenialsów, które jest szczególnie wrażliwe na kwestie ocieplenia klimatu, równości płci czy dyskryminację w miejscu pracy. Dla takich osób zrównoważony i odpowiedzialny rozwój jest fundamentem prowadzenia biznesu.

Dostosowanie działalności do kryteriów ESG może być katalizatorem innowacyjnych rozwiązań. Wprowadzanie nieznanych wcześniej zmian, optymalizujących procesy i pozwalających dostosować się do często niestabilnego rynku, buduje przewagi konkurencyjne. W efekcie firma nie tylko spełnia wymogi regulatorów, inwestorów, kredytodawców czy pracowników, ale też może osiągać lepsze wyniki na tle branży, w której działa.

Weź udział w konferencji “Komunikacja menedżerska”, 28 września 2023 >>

Zrównoważony rozwój w polskich firmach

Postanowiliśmy przyjrzeć się kilku spółkom giełdowym, które w swoich strategiach biznesowych poświęciły miejsce na realizację celów w ramach ESG. Przy okazji warto wspomnieć, że standardy ESG nie muszą być domeną wielkich korporacji i koncepcje zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju mogą realizować również firmy małe i średnie.

Grupa Ciech opiera swoją strategię ESG na trzech filarach (klimat, współpraca i otwartość, społeczeństwo) i ośmiu zobowiązaniach dla lepszego świata, tj. neutralność klimatyczna, wzrost bez zwiększania zużycia energii, gospodarka obiegu zamkniętego, bezpieczeństwo, rozwój zróżnicowanych talentów, współpraca z lokalnymi społecznościami i władzami samorządowymi, zrównoważona współpraca z dostawcami i klientami oraz otwartość i wiarygodność.

Grupa PZU w strategii na lata 2021-2024 czynniki ESG wdraża na wielu płaszczyznach — od sposobu funkcjonowania, przez oferowane produkty, a na relacjach z otoczeniem kończąc. Do 2024 r. grupa ma stać się neutralna klimatycznie, a do 2030 r. chce zredukować ślad węglowy poprzez m.in. rozbudowę floty o samochody hybrydowe i elektryczne. Dziesięć lat później neutralni klimatycznie mają być dostawcy i partnerzy, a do 2050 r. również klienci ubezpieczeniowi i inwestycyjni Grupy PZU.

Grupa Kęty w strategii na lata 2021-2025 po raz pierwszy zaprezentowała swoje zobowiązania związane z koncepcją ESG. Działania na rzecz zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju opierają się na celach jakościowych i ilościowych takich jak m.in. obniżenie o 15% wielkości gazów cieplarnianych przypadających na jednostkę produktu, wzrost o 5% udziału produkowanych folii i laminatów nadających się do recyklingu czy utrzymanie do 2025 r. stabilnej polityki dywidendowej.

Poznaj program 19. Kongresu Public Relations i Komunikacji, 24-25 października 2023, Warszawa >>

Kryteria ESG okiem inwestora

Inwestorzy są coraz bardziej zainteresowani podmiotami kierującymi się kryteriami ESG. Z biegiem czasu portfele funduszy inwestycyjnych, często pod naciskiem ze strony regulatora, będą przeważane aktywami tego typu.

Uwzględnienie czynników w obszarze ESG i dostarczenie inwestorom niefinansowych sprawozdań wysokiej jakości zmniejsza ryzyko inwestycji, przez co spółki niespełniające tych standardów mogą być w przyszłości marginalizowane przez rynek. Zgodnie z raportem PwC “ESG — miecz Damoklesa czy szansa na strategiczną zmianę” kwestie ESG wpływają na wycenę spółek na polskim rynku. Niemal 30% badanych jest w stanie obniżyć wycenę lub zrezygnować z inwestycji w sytuacji kiedy ryzyka ESG są zbyt wysokie. Z kolei jedna piąta ankietowanych nie bierze tego aspektu pod uwagę.

ESG compliance — konieczność, czy nowa szansa na rozwój?

Zgodnie z przytoczonym badaniem PwC dla połowy ankietowanych spółek przygotowanie raportu niefinansowego jest działaniem compliance. Zaledwie 43% firm łączy dostosowanie się do wartości ESG z budowaniem długofalowej wartości spółki. Troska o środowisko, prawa człowieka czy rzetelna komunikacja z inwestorami powinny być jednak naturalnymi filarami w budowie długofalowej strategii działania przedsiębiorstwa.

Zaniechanie zmian w kierunku zrównoważonego rozwoju może doprowadzić do marginalizacji spółki wśród inwestorów, skomplikować proces pozyskiwania finansowania i utrudnić rekrutację talentów. To także potencjalne ryzyko utraty klientów opierających swoje decyzje zakupowe nie tylko pod kątem najniższej ceny. Budowanie strategii w oparciu o wartości ESG nie powinno być zatem traktowane w kategoriach przykrej konieczności. Odpowiedzialny rozwój to nie tylko misja na rzecz uniwersalnych wartości, ale też szansa, by zwiększyć przewagę konkurencyjną, polepszyć wyniki i stać się w oczach posiadaczy kapitału perspektywicznym partnerem w biznesie.

Autor: Bartłomiej Borucki, Redaktor, Bankier.pl