Niepewność jako nowa stała - jak prawnicy przechodzą z defensywy do ofensywy w niestabilnym świecie
Jeszcze niedawno niepewność była wyjątkiem. Dziś to codzienność. Geopolityka, prawo unijne, krajowe regulacje - zmieniają się szybciej, niż powstają analizy. Kryzysy globalne w sekundę przekładają się na rynek krajowy. W takich realiach prawnik nie może być wyłącznie strażakiem. Musi być strategiem i współautorem planu gry.
Z perspektywy członka zarządu i szefa działu prawnego w Profbud wiem, że skuteczny prawnik to ten, który potrafi przełączyć się z reakcji na wyprzedzanie zdarzeń. To wymaga zmiany mentalności - z defensywy do ofensywy.
Radar zamiast czarnej skrzynki
W branży zależnej od pozwoleń, finansowania i skomplikowanych procesów inwestycyjnych każda zmiana przepisów działa jak fala uderzeniowa. Jeśli czekasz, aż dotrze, jest za późno. W praktyce to monitoring legislacji, analiza uzasadnień projektów ustaw, ocena skutków dla budżetu i harmonogramu.
Mapa ryzyka zamiast raportu
W niestabilnych czasach statyczne raporty szybko się dezaktualizują. Lepsze są mapy ryzyka - łączące w jednym dokumencie zmiany regulacyjne, ich wpływ finansowy i operacyjny oraz rekomendacje reakcji. Aktualizowane na bieżąco, są punktem wyjścia do decyzji: renegocjujemy umowę, przesuwamy budżet, zmieniamy kolejność etapów.
Prawo w tempie decyzji
W niestabilnym otoczeniu przewagę mają organizacje, które nie czekają, aż prawnik dostanie dokument do zaopiniowania. Kluczowe jest stałe włączenie działu prawnego w małe, przekrojowe zespoły projektowe – od pierwszych koncepcji aż po realizację, w trybie cyklicznych spotkań. Nie chodzi o jedno zebranie otwierające i powrót do tematu dopiero w kryzysie. W takim modelu prawnik jest w stanie wyczuć zmiany regulacyjne, zanim staną się one realnym zagrożeniem, i od razu wskazać konsekwencje dla budżetu, harmonogramu czy relacji z partnerami. To właśnie w warunkach turbulencji jest najważniejsze – zdolność przewidywania i reagowania, zanim otoczenie wymusi ruch. Takie podejście zamienia dział prawny z recenzenta w partnera strategicznego, a firmę z reaktywnej w proaktywną.
Zobacz program konferencji - XVIII Forum Dyrektorów Działów Prawnych 23 ‑ 24 września 2025
Podsumowanie
Niepewność nie zniknie - przepisy będą się zmieniać, napięcia geopolityczne będą wpływać na rynek i stanowić to będzie elementem codzienności biznesu. W takich warunkach rola prawnika wykracza poza interpretację przepisów – staje się wsparciem w procesie podejmowania decyzji strategicznych. Stała obecność w interdyscyplinarnych zespołach, praca z mapami ryzyka i bieżące monitorowanie zmian pozwalają przewidywać skutki regulacyjne i odpowiednio planować działania. Taki model pracy wymaga konsekwencji i współpracy na wielu poziomach organizacji. Zyskuje na nim nie tylko dział prawny, ale cała firma – dzięki szybszemu reagowaniu, lepszemu zarządzaniu ryzykiem i większej odporności na zmiany w otoczeniu.
Autor: Tomasz Kozak, dyrektor ds. inwestycji komercyjnych Profbud
