5 sposobów na zarządzanie rentownością w dobie ciągłej inflacji

Wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce zmagają się z rosnącymi kosztami. Długotrwała wysoka inflacja wpływa na praktycznie wszystkie kategorie kosztów biznesowych. Osiągnięcie przynajmniej zadowalającej rentowności staje się coraz większym wyzwaniem. Dlatego też tak istotne jest przyjęcie strategii, która zminimalizuje wpływ inflacji.

Inflacja wpływa na każdy aspekt funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ceny dostawców rosną, czasem diametralnie. W dodatku presja płacowa staje się coraz mocniejsza. Naturalnym rozwiązaniem wydaje się obniżanie kosztów i podwyższanie cen swoich produktów i usług. Każda tego typu decyzja powinna być jednak przekalkulowana. Uwzględnić trzeba nie tylko krótkoterminowe, ale i długoterminowe skutki każdego wyboru.

Weź udział w konferencji “Controlling finansowy” >>

1. Dostosowanie strategii cenowej

Optymalna cena przyciąga klientów i zapewnia zysk. W czasie inflacji trzeba zaś liczyć się ze zmiennością sytuacji rynkowej i niepewnością. Stąd stale trzeba aktualizować politykę cenową. Celem jest utrzymanie rentowności bez nadmiernej utraty klientów. Na ogół ceny powinno podnosić się stopniowo. Warto też uwzględniać psychologiczne aspekty poziomu cen. Jeśli wzrostowi cen towarzyszy rozwój produktu, to klienci będą bardziej zainteresowani jego nabyciem.

Odwrotnie jest w przypadku dobór cechujących się wysoką elastycznością cenową popytu. Obejmuje to przykładowo usługi turystyczne. W rzeczywistości jednak wpływ podwyżki cen na popyt jest bardziej wieloaspektowy. Podwyżki cen swoich produktów zawsze warto porównywać z podwyżkami zastosowanymi przez konkurentów.

Jedną ze strategii cenowych podczas inflacji jest tzw. shrinkflacja. Polega to na utrzymaniu dotychczasowej ceny i zmniejszeniu gramatury sprzedawanych produktów. Alternatywna metoda polega na obniżeniu kosztów produkcji, np. przez zastosowanie składników gorszej jakości. Takie strategie mogą okazać się jednak ryzykowne, zwłaszcza w dłuższej perspektywie.

Przedsiębiorstwa działające międzynarodowo powinny zwrócić uwagę na ryzyko walutowe. Permanentna inflacja może prowadzić do deprecjacji złotówki. Tymczasem poziom inflacji w Polsce jest znacznie wyższy niż w strefie euro. HICP, tj. zharmonizowany indeks cen konsumpcyjnych w strefie euro wynosi około 5%*.

2. Adaptacja strategii marketingowej

W warunkach znacznego wzrostu poziomu cen warto pamiętać zwłaszcza o:

• Rzeczowej komunikacji — w szczególności klientom strategicznym trzeba uzasadniać przyczyny wszelkich podwyżek cen.
• Oferowaniu promocji — przy wysokiej inflacji nabywcy szukają okazji cenowych.
• Podkreślaniu wartości produktu — w komunikacji z klientem warto skupiać się nie tylko na aspekcie cenowym, ale i jakości produktu.
• Badaniu potrzeb klientów — częstym efektem niestabilnej sytuacji gospodarczej jest zmiana zachowań konsumentów.

Rzecz jasna w warunkach wysokiej inflacji rosną koszty przedsiębiorstwa. W pełni zrozumiałe są więc pomysły na obniżenie kosztów. Trzeba jednak ostrożnie podejmować decyzje w tej kwestii. Dotyczy to również kosztów marketingowych.

Należy pamiętać, że korzyści z działań marketingowych często są przesunięte w czasie. Warto przy tym zwrócić uwagę, że sytuacja gospodarcza w pewnym momencie zostanie ustabilizowana. Projekcje inflacyjne NBP zakładają, że w 2024 inflacja CPI będzie opiewać na 5,2%. W 2024 roku ma to być już tylko 3,6%. Narodowy Bank Polski przewiduje przy tym niewielki wzrost gospodarczy.** Już obecnie dane wskazują na trend dezinflacyjny. Jest więc prawdopodobne, że w najbliższych kilkunastu miesiącach nastroje konsumenckie ulegną poprawie. Te przewidywania warto uwzględnić w bieżącej strategii marketingowej.

3. Uwzględnienie aktualnych potrzeb klientów

Poczucie stabilizacji finansowej wśród Polaków jest mniejsze niż jeszcze kilka lat temu. Wielu stara się ograniczać wydatki i dokonywać bardziej przemyślanych zakupów.*** Przedsiębiorcy powinny więc dostosowywać się do zmian zachowań konsumentów.

Obecnie pozyskanie klientów w większym stopniu zależy od sposobu dokonywania płatności. Dobrym pomysłem w czasach wysokiej inflacji może okazać się pobieranie płatności w systemie ratalnym. Alternatywą jest system BNBL, czyli Buy Now, Pay Later. Naturalnie trzeba uwzględnić, że przesunięcie terminów płatności ma wpływ na bieżącą płynność finansową przedsiębiorstwa.

4. Przystosowanie polityki płacowej

Poziom inflacji w Polsce jest znacznie wyższy niż średnia unijna. Zupełnie inaczej prezentuje się stopa bezrobocia. Polska znajduje się w czołówce krajów UE pod względem najniższego poziomu bezrobocia. Aktualnie bezrobocie w Polsce wynosi około 5%.*****

Polskie przedsiębiorstwa w kwestii kadrowej mierzą się z dwoma problemami. Po pierwsze presja płacowa jest coraz silniejsza. Po drugie znalezienie odpowiednio wykwalifikowanych pracowników nierzadko okazuje się trudnym zadaniem.

W tym przypadku również trzeba znaleźć balans. Z jednej strony podwyżki płac nie powinny nadmiernie zwiększać kosztów pracy. Z drugiej strony plan podwyżek powinien minimalizować ryzyko utraty kluczowych pracowników. Koniecznie jest więc ciągłe monitorowanie rynku, by porównywać konkurencyjność oferowanych płac w przedsiębiorstwie. Równie ważne jest sprawna komunikacja z podwładnymi.

Wyższe koszty życia często motywuje podwładnych do podnoszenia kompetencji, celem uzyskania lepszego wynagrodzenia. Szczególnie podczas długoterminowej inflacji warto wspierać podwładnych w rozwijaniu kompetencji.

5. Podejmowanie szybkich i trafnych decyzji

Najważniejsze cele przedsiębiorstwa są zawsze takie same, bez względu na sytuację gospodarczą. Organizacje dążą do jak największej rentowności. Długoterminowa inflacja sprawia zaś, że trzeba podejmować szybkie decyzje. Wszakże, by maksymalizować stopę wzrostu, przedsiębiorstwo powinno stale dostosowywać się do sytuacji rynkowej. Zarządzanie należy skupić zwłaszcza na następujących kwestiach:

• Dopasowaniu cen swoich produktów — powinny odpowiadać jakości produktów, a przy tym uwzględniać popyt.
• Analizy cen dostawców — zwłaszcza przy dynamicznym wzroście cen warto zwracać uwagę na oferty alternatywnych dostawców.
• Monitorowaniu zmian zachowań klientów — podejmowanie decyzji zakupów przebiega inaczej niż w czasach stabilnych cen.
• Rozsądne obniżanie kosztów — po przeprowadzeniu dokładnych analiz można wyodrębnić obszary optymalizacji.
• Śledzenie prognoz inflacji — obecne prognozy sugerują, że inflacja ustabilizuje się na relatywnie niskim poziomie na przełomie 2024 i 2025 roku.

W warunkach niepewności warto przygotować plany na różne scenariusze wydarzeń. Zakres danych używanych do analiz powinien być stale aktualizowany. Opłaca się zachować dużą elastyczność. Szybkie dostosowywanie się do zmian może przecież wymagać wdrożenia zupełnie nowych pomysłów.

Na uwadze trzeba mieć też to, że nawet długotrwała wysoka inflacja kiedyś się skończy. Szereg decyzji podejmowanych w obecnych uwarunkowaniach będzie zaś miał wpływ na to, jaka będzie rentowność przedsiębiorstwa w okresie stabilizacji gospodarczej.

Autor: Mikołaj Pasecki, Redaktor, Bankier.pl

Przypisy:

* https://www.bankier.pl/wiadomosc/Inflacja-HICP-w-strefie-euro-sierpien-2023-8603319.html

** https://nbp.pl/projekcja-inflacji-i-pkb-lipiec-2023/

*** https://www.bankier.pl/wiadomosc/Inflacja-zmienila-stosunek-Polakow-do-zakupow-i-oszczednosci-Te-wydatki-tniemy-najczesciej-8595824.html

**** https://wsip.sggw.pl/uploads/filemanager/prace_student%C3%B3w/zmiana_zachwa%C5%84_konsumenckich...raport_.pdf

***** https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/stopa-bezrobocia-rejestrowanego-w-latach-1990-2023,4,1.html